Z kuşağı insanını anlamak

Z KUŞAĞI İNSANINI ANLAMAK

“Çalışmadan, yorulmadan ve üretmeden, rahat yaşamak isteyen toplumlar; evvela haysiyetlerini, sonra hürriyetlerini daha sonra da istiklal ve istikballerini kaybetmeye mahkumdurlar.”

Mustafa Kemal Atatürk

Bazı kaynaklarda başlangıç yılı 1996, 1997 gibi ifade edilse de genel olarak 2000 yılından sonra doğan bireyler Z kuşağı olarak adlandırılmaktadır. Y kuşağından farklı olarak tam anlamıyla internet çağında doğmuş olmaları Z kuşağının “internet kuşağı” olarak da adlandırılmasına yol açmıştır. Z kuşağının telefon, tablet, videolar, internet gibi kavramların içine doğması bu dönemin bireylerinin diğer dönemlerdeki bireylerden en önemli farkını göstermektedir.

Z kuşağının özelliklerine bakıldığında teknolojiyi iyi kullanan, faydacı ve realist kişilik özelliği gösteren, ön planda olan, atılgan ve dışa dönük kişilik özelliğine sahip bireyler olarak tanımlanabilmektedir. Yapılan araştırmalar Amerika’da yaşayan Z kuşağı insanlarının dersleri online olarak takip ettiklerini, sosyal medya ve youtube platformlarını ödev araştırmaları için kullandıklarını, dikkatlerinin çok kısa sürede dağıldığını ve özgüvenli, dünyayı etkileme çabası içinde olan bireyler olduğunu göstermektedir(Seymen, 2017).

Teknosa tarafından yapılan başka bir araştırmada 7-16 yaş aralığındaki çocukların  en çok youtube platformunu takip ettiği, çeşitli oyunlar ve eğlenceli videolar izleyerek vakit geçirdiklerini göstermektedir.  Bunu takip eden ikinci aktivite ise oyun kanallarıdır. Online olarak da oynanabilen oyunları tercih eden Z kuşağı bireyleri sadece %3 gibi bir oranla yaşlarına uygun çocuk kanallarını takip etmektedir.

Peki bu dönemin ebeveynleri ne tür özelliklere sahip? Helikopter ebeveyn dediğimiz bir kavram yine son yıllarda hayatımıza girdi. Kısaca tanımlayacak olursak çocuğunun  etrafında pervane olan, onun her istediğini yapan, çocuğun yaşadığı sorunları kendisi çözmesine fırsat vermeden problemi çözümleyen, aynı zamanda çocuğun yaşamına, kişilik haklarına müdahale eden, çocuğunu birey olarak gördüğünü düşünürken aslında onu kendi eşyası gibi gören ve bu bağlamda müdahale eden ebeveyn modelidir.

Ülkemizde fazlaca gördüğümüz genelde eğitimli olan bu ebeveynler çocuklarının ödevlerini onlar için yapabilir, çocuğuna sorumluluk kazandırmayı ona “iş yaptırmak” olarak algılayabilir ve dolayısıyla tüm sorumluluğu kendisi sırtlanıp çocuğun pamuklar içinde yetişmesine yol açabilir. Bu ebeveyn tutumuna sahip çocuklar da gerçekçi olmayan bir özgüvenle herkese her şeyi yaptırabileceğini düşünen, yaptığı her işin sonunda ödül bekleyen, değerler kavramını hayatına uygulamakta zorlanan bireyler haline gelmektedir. Günümüz gençlerinde sıkça rastladığımız kısa yoldan para kazanma isteği, emek sarf etme konusundaki isteksizlikleri Z kuşağı ve helikopter ebeveyn kavramlarıyla ilgili olduğunu göstermektedir.

Z kuşağı gelecek için potansiyel tehlike midir yoksa bir fırsat mıdır? Durumu bu bağlamda değerlendirdiğimizde Z kuşağının Y kuşağına göre teknolojiyi daha iyi kullanıyor olması, yeniliklere açık olması, kendinden emin tavrı avantaja dönüştürülebilecek kavramlar olarak görülüyor. Z kuşağı bireylerinin potansiyellerinin işe vuruk hale getirilmesi en temelde eğitimlerinde yapılacak düzenlemelerle mümkün görülüyor.

Eğitim ortamlarının üretici düşünce ortamına uygun hale gelmesi, hazır bilgiyi sunmaktan ziyade keşfetme duygusunu uyandırması, doğayla iç içe uygulama yapabilir olması, dünyadaki yeniliklerin kültürümüze revizyonu sağlanarak eğitim sistemimize dahil edilmesi Z kuşağının mevcut potansiyelinin doğru yönlendirilmesine ışık tutacağını gösteriyor. Aksi bir durumda ulu önderin de dediği gibi çalışmayan, üretmeyen kolay yoldan para kazanmak isteyen toplumlar benliklerini ve yaşama dair tüm mevcudiyetlerini kaybetmeye mecbur görülüyor.

Yaralanılan Kaynaklar

Seymen, A. F. (2017). Y ve Z kuşak insan özelliklerinin Milli Eğitim Bakanlığı 2014-2019 stratejik programı ve  tübitak vizyon 2023 öngörüleri ile ilişkilendirilmesi. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 10 (4), 467-489.

https://www.egitimpedia.com/bir-kusagi-anlamak-z-kusagi-kimdir/

www.icebergcocuk.com/helikopter-ebeveyn-nedir/