Çift anadal ve yandal

Çift Anadal Programı (ÇAP) nedir?

Son yıllarda neredeyse tüm öğrenciler üniversite ile ilgili kaygı duyuyor. Bu duygunun yoğun olarak yaşanmasını sağlayan ise, giderek daha çetin bir hale gelen ekonomik güvensizliğin yanı sıra işsizlik ve mezuniyet sonrasında ödenmesi gereken öğrenim kredisi gibi çeşitli sebepler. Bu faktörlerin hepsi birleştiğinde, lisans diplomasının tek başına yeterli olmadığına dair inanış daha çok güçleniyor.

Lisans eğitimi alırken, ilgini çeken veya sevdiğin bir başka alanda da lisans eğitimi alabilirsin. Çift anadal, iki farklı programda kendini geliştirmeni sağlayarak, en azından kariyerin için daha donanımlı olmana yardımcı olabilir.

Eğitim aldığın bölüm ve üniversite ile bağlantılı olarak çift anadal yapabileceğin programlar ve çift anadal programına dahil olma koşulları farklılık gösterecektir.

Genel olarak ÇAP bir lisans öğretim programına (birinci anadal) kayıtlı olan öğrencilerin, aynı yükseköğretim kurumunun iki diploma programından eş zamanlı olarak ders alıp, iki ayrı diploma alabilmesini sağlayan programdır.

Çift Anadal Programı, lisans öğrencilerine iki farklı lisans dalından mezun olma şansı sunuyor. Öğrenciler ÇAP ile bir anadal diploma programı ve ikinci bir anadal diploma programının her ikisinden de diploma alma olanağına sahip oluyorlar.

Başvuru anında anadal diploma programındaki genel not ortalaması en az 100 üzerinden 70 olan ve anadal diploma programının ilgili sınıfında başarı sıralaması itibari ile en üst yüzde yirmisinde bulunan öğrenciler ikinci anadal diploma programına başvurabilirler.

ÇAP’a başvurmak isteyen öğrencilerin, başvuru yaptıkları yarıyıla kadar birinci anadal programında yani öğretim gördükleri bölümde aldıkları tüm dersleri başarıyla geçmiş olmaları gerekiyor. Bunun yanı sıra üniversiteler arasında farklılıklar olsa da öğrencinin genel not ortalamasının en az 2.70-3.50 arasında olması gerekiyor.

Birçok üniversite için çift anadal diploma programına başvurabilmesi için öğrencinin başvurduğu yarıyıla kadar anadal diploma programında aldığı tüm dersleri başarıyla tamamlaması gerekir.

Üniversiteye ve de çift anadal yapılacak bölüme göre değişebilse de çift anadal yapmanın genel geçer bazı şartları ve uygulanışı esasında öğrencinin karşılaşabileceği belli başlı durumlar vardır.

YÖK’ün çift anadal için hazırladığı tablo burada.

ÇAP tamamlamanın hiç de kolay olmadığını söyleyebilirim.

Öğrencinin birinci lisans programının gerektirdiği derslerin yanısıra, ikinci anadaldaki tüm dersleri de başarıyla tamamlamak için gerçekten çok yoğun bir ders program yükünü kaldırabilecek üstün bir kapasiteye, yüksek çalışma becerilerine,  motivasyona ve zamana ihtiyacı vardır. Bu nedenle, birinci lisans programlarında çok sıkı çalışmadan, rahatlıkla yüksek bir ortalama tutturabilen ve bir program daha tamamlayabilecek kadar zamanı olduğunu düşünen öğrencilerin çiftdal programlarına yönelmesini öneriyorum.

Öncelikle şunu bilmeniz gerekir ki, çift anadal yapmak için bazı önkoşulların yerine getirilmiş olması lazımdır. Bunlardan ilki, genel not ortalamasıdır. Çoğu üniversitede çift anadala başlamak için minumum 3.00 ortalamaya sahip olmanız istenir. Bir de her bölüm için belirli bir kontenjan ayrılmış olur, yani ortalamanız tutuyor diye ille kabul edileceksiniz gibi bir şey yok.

Çift anadal yapacağınız bölümü seçerken kendi bölümünüzle alakalı olmasına dikkat ediniz zira bölümlerin içerikleri ne kadar benziyorsa, bir başka deyişle ne kadar ortak ders var ise almanız gereken ders sayısı buna bağlı olarak daha az olacaktır.

Kendi bölümünüzle çift anadal yapacağınız bölüm içerik olarak çok benzese bile, üniversitelerin yönetmeliklerinde bulunan minumum çift anadal kredisi gibi bir durum söz konusudur. Yani ortak derslerin çokluğundan dolayı alınacak zorunlu ders sayısı az gözükebilir lakin bu durumda önceden belirlenen kredi seçmeli derslerle tamamlanır.

Genellikle üniversiteden üniversiteye ve bölümden bölüme değişmekle birlikte, seçilecek bölüm ve kredi olayına bir örnek ile çalışalım;

Uluslararası ilişkiler öğrencisisiniz. Okulunuzda minumum çift anadal kredisi 36, yani 36 kredi vermeden çift anadal programını tamamlayamıyorsunuz.

Yapabileceğiniz alanlara baktınız. Ekonominin zorunlu dersleri 30 kredi, uluslararası ticaret ve finansmanın ise 45 kredi.

Bu durumda yapacağınız kıyaslama 30 ile 45 kredi arasında olmamalıdır zira okulun minumum çift anadal kredisi 36 oldugundan dolayı,

üç kredilik iki ders daha alarak ekonomiden yapacak olursanız 36 ya tamamlarsınız lakin uluslararası ticaret ve finansman ı seçecek olursanız, zaten gereken krediyi bir hayli aştığınız için ekstradan seçmeli almanıza gerek yoktur.

Çift anadal programı kolay bir program değildir, her baba yiğidin harcı değildir.

Başlamadan önce iyi düşünün, kendinize yeteri kadar güveniniz varsa başlayın.

Çift anadal a genellikle 2. veya 3. sınıfta başlanır.

Karşılaşabileceğiniz zorluklara gelirsek;

Arkadaşlarınız dönem başı 6-7 civarı ders alırken siz 9-10 tane ders almak durumunda kalabilirsiniz. Burada verilen ders sayısı değişebilir lakin yoğunluk ne yazık ki baki kalacaktır. çift anadal yapan bir öğrencinin boş gününün olması çok zordur. ha benim olmuştu bir dönem lakin geri kalan 4 günün programının nasıl olduğunu siz düşünün.

Vize haftaları ve final haftası çok ama çok yoğun geçer. Günde iki finale girmek bir nevi alışkanlık olur sizin için bu dönemde, olur da bir günde üç(!) sınava bile girebilirsiniz, hazırlıklı olun. çalışma temponuzu iyi ayarlamanız gerekir zira son gece hallederim anlayışı ile çakarsınız, siz çakmazsanız bile çaktırırlar adama. Bu yüzden çift anadal yapmadığınız döneme kıyasla ister istemez vize ve final dönemleri daha ciddi olup, derli toplu çalışmanız gerekebilir.

Başka bölümlerden de ders almanız, sizin üniversite çevrenize şüphesiz olumlu etki yapar. çok daha fazla insanla aynı sınıfta ders alırsınız.

Çift anadal yapan bir öğrencinin okulunun kesinlikle uzayacağı gibi bir durum söz konusu değildir. Dört yılda da iki bölümü bitirebilirsiniz ama daha önce de belirttiğim gibi ders yoğunluğunuz artar. Eğer imkânınız varsa ve sizi çok bozmayacaksa en az bir defa hatta mümkünse iki defa yaz okuluna gelmeye çalışın.

Çift anadal programının kimi durumlarda iptali söz konusudur.

İlk olarak öğrenci isterse programdan çekilebilir. Üniversitesine göre değişmekle beraber kredili/kredisiz alan dışı ders olarak saydırabilir.

Bazı üniversitelerde yandal olarak da devam etme şansı sunuluyor.

Hangi durumlarda öğrencinin rızası olmadan çift anadal programının kesileceği; genellikle 2.00 ortalama aranır hem çift anadal yaptığınız bölümde hem de kendi bölümünüzde.

Yandal Nedir?

Herşeyden önce yan dal programı ikinci bir lisans programı değildir. Ancak bir lisans programına kayıtlı öğrencilere ilgi duydukları başka bir programdan ders alma izni verilebilir. Bu programa “Yan dal” programı denir.

Yandal bir lisans programına kayıtlı öğrencilerin üniversitelerinde ki başka bir bölümün bazı derslerini eş zamanlı olarak alıp başarı ile tamamladıktan sonra bir yandal sertifikası almalarına olanak sağlayan sistemdir. Çift Anadal için geçerli olan kurallar yandal içinde geçerlidir.

Programın size en büyük getirisi ilgi duyduğunuz başka bir bilim dalı hakkında bilgi sahibi olma fırsatıdır. Spesifik bir örnek vermek gerekirse mezun olduktan sonra yaptığınız iş başvurularında yan dal sertifikanızın ne kadar belirleyici olduğu sizi işe alacak kişilerin bakış açılarıyla ve beklentileriyle ilgilidir.