Kültüre bağlı ortaya çıkan stress bozuklukları

KÜLTÜRE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN  STRESS BOZUKLUKLARI I

Bu hafta ki yazımda dikkatimi çeken bir husus olan kültüre bağlı ortaya çıkan  stres bozuklukları ile araştırmamı paylaşmak istedim.

Türkçe kaynaklar da bununla ilgili pek bir şey yoktu araştırıp bulduğum kısıtlı  bilgileri burada paylaşıyorum.

1) Ataque de nervios ( Sinir Atakları )

Latin kökenlilerde şu belirtiler ile  ortaya çıkmaktadır.  Yoğun üzüntü,  şiddetli  kaygı,  yas, sinirle birlikte bireyde kontrolsüz bağırma, ağlama ve öfke nöbetleri,  titreme, göğüsten başlayıp kafa kadar yükselen ateş ve ekstra olarak şiddetli agresifliktir. Bu bozukluk daha şiddetli hal aldığı zaman ise kişiliksizleşme, bayılma nöbetleri,  intihar girişimi, amnezi de ortaya çıkmaktadır.

Buna sebep olan şeyler ise sosyal kaygı ya da yaşanan bir olaydan ziyade bireylerin kendinde oluşan  yetersizlik algısı ile, kontrolü kaybetmesinden doğan sebeplerdir. Ve genelde bu davranışlar aile bireylerine yönelik olmaktadır.  Bire bir yaşanan aşk ilişkilerinde ortaya çıkmayan bu hastalık ile ilgili, bağlantılı herhangi bir bozukluk yoktur.  Aslında buna aşırı şiddetli stresli ortamalar da ortaya çıkan kısa süreli kendini kaybetme de diyebiliriz.

2) Dhat syndrome

Dhat  Hintçe bir kelime olup anlamı menidir. Bu bölgede yaşayan sosyoekonomik olarak kötü geçmişe sahip olan genç ve orta yaşlı erkeklerde, organik olarak bozulma olmamasına rağmen meni gelmeme ya da az gelme durumudur.            Bununla beraber bu bireylerde kaygı, çabuk yorulma, kilo kaybı, cinsel isteksizlik ve şiddetli depresif duygu durumları gözükmektedir. 40 yıl önce keşfedilen bu hastalık ile ilgili  tedavi yöntemleri yerel Hintliler tarafından tedavi edilmektedir. ( Ayurvede  yerel bir ilaç olup vücuddaki 7 temel sıvıyı temizleme gücüne sahip olduğu inanılan ilaç )

3) Khyâl cap

Kamboçyalılar da ortaya çıkan bu hastalık  kaygılı düşünceler,  spesifik kokular,  bazı agorafobik davanışlar ( tam olarak değil )  sadece kalabalık yerlerde araba sürememe, gibi nedenlerle ortaya çıkıp şu belirtiler  göstermektedir:

Baygınlık, panik atak, uyarılma,  nefes darlığı, kalp çarpıntısı,ölümle sonuçlana bayılmadır. Ayrıca bu hastalık için TSSB ve kaygı bozukluğu ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

4 )  Kufungisisa

Yerel Afrika’da bir deyim olan bu sözcüğün anlamı  bir şey üstünde çok fazla düşünmedir. (parasızlık, ilişkilerde yaşanan sorunlar, atanamama korkusu gibiJ ) Nedeni olarak da kaygı bozuklukları, depresyon ve bazı somatik bozukluklar olarak düşünülse de hemen hemen tüm psikopatolojik sorunlar ile de bağdaştırılabilir . Ayrıca da hemen hemen benzer olan Nijerliler de ortaya çıkan zihin yorgunlukları ile benzer özellik göstermektedir.  Bu Nijerya da çıkan bozukluğunun sebebi olarak ta aşırı çalışma kaynaklığı olarak düşünülmektedir. Farklı olarak zihin yorgunluğunda ateşlenme gözülmektedir.  Diğer bir önemli husus ise bu bozukluklar her ülkede kendi karakteristik özellikler ile ortaya çıkmaktadır.

5) Rehberlik Kursları Sendromu

Özellikle son zamanlarda Pdr mezunlarında ortaya çıkan herkesin 33 günlük aldığı eğitim ile kendini psikolojik danışman sanması, felsefecilerin, sosyal hizmet mezunlarının , Aöf ve   sosyoloji mezunlarının kendilerini rehber öğretmen  sanması ve bu alanları işgal etmesi sonucu  Pdr mezunlarının bu konu üstünde çok düşünüp ve bunların üstesinden gelmek için her şeyi yapması sonucu ortaya çıkan  Kufungisisa’nın Türkiye de ortaya çıkan türüdür diyebiliriz.

Keyifli okumalar. Haftaya kültüre bağlı stres bozukluklarının devamı ile görüşmek üzere esen kalın.

Hüseyin Mutlu TOSUN
Psikolojik Danışman
54mutlu135@gmail.com