Huzursuz bacak sendromu

HUZURSUZ BACAK SENDROMU (RLS)

RLS,  uyku sırasında ya da uyumak üzeriyken; bacakların veya kolların acılı, rahatsızlık duygusu ile beraber uzuvları; yanma, uyuşma, kaşınma, yanma gibi sebeplerden dolayı hareket ettirme şeklinde tanımlanan nörolojik uyku bozukluğudur.   Tanılanama süreci  hastanın kendisinin başvurusu ile başlamaktadır. Semptomlar, özellikle hareketli bir gün geçirdikten sonra akşam ya da gece yatmadan önce daha kötü olmaktadır.  Rls semptomları  geç uyuma, uyku sırasında uyanmalar, ve uyku sırasında uykunun küçük parçalar şeklinde  bölünmesi ile ilişkilidir.  Rls uyku bozuklukları arasında yer almaktadır.

 Tanı Kriterleri:  5  kriter ile tanımlanmış olup bunlar şöyledir.

1. A) Kol ya da bacağı rahatsız hissetmekten dolayı hareket ettirme isteği;
2. Bu isteğin dinlenme ya da uyku sırasında çıkma durumu
3. Hareket sonrası bacağın ya da kolun kısmen yahut tamamen rahatlama durumu
4. Rls’nin akşam ya da gece ortaya çıkması yahut bu vakitler de daha da kötüleşmesi.
5. B) Haftada en az 3 kere ve 3 ay boyunca süregelmesi.
6. C) Günlük aktiveleri günlük işleyişi bozacak şekilde olması
7. D) Başka hastalıklar tarafından ortaya çıkmaması
8. E) Herhangi bir ilaç ya da uyuşturucu etkisi altında ortaya çıkmaması

Yukarıda ki belirtileri gösteren 10 kişiden 9’u  Rls tanısı almıştır.  Yaygınlık ise ortalama yüzde 2-7 arasında görülmekte olup kadınlar da 1.5 kat daha fazla ortaya çıkmaktadır. Yaş ilerledikçe hastalığın ilerlemesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.            Diğer ilginç nokta ise Asya kökenlilerde görülme olasılığı ortalama görülme sayısının baya bir altında olmasıdır.

Bu hastalık son 30-40 yıldır görülmekte olup,  yüzde 40 yetişkinlik yüzde 20si 20 yaş altı yüzde 20 ise 10 yaş altında görülmektedir.  60 yaşa kadar görülme olasılığı düzenli bir şekilde artmak beraber 60 üzerinde ise aynı şekilde azalmaktadır.  Bu hastalığın diğer önemli noktası ise 10 yaş altında görülme olasılığın şuan ki verilerden daha fazla olabiliretesidir. Çünkü bu yaştaki çocuklar hareket ettirme isteği kelimesi yerine zorundaydım demesi ( dilin tam öğrenilmemesi kaynaklı ) bu hastalığı başka hastalıklar ile karıştırılmasına neden olabilmektedir.  İstisnai bir durum olarak da 2. ve 3. sınıf  çocukların (çok çok nadir olarak ergenlerde de  )  ders sırasında oturması sırasında da bu belirtiler ortaya çıkabilmektedir . .  Hamilelik sırasında ise görülme olasılığı 3 kat daha fazladır.

Risk gruplarına baktığımızda ise kadınlar ve aile geçmişi olanlar bir adım öne çıkmaktadır.  Demir eksiliğinin de bu hastalığa yol açtığı da düşünülmektedir. Tedavi sırasında kullanılan ilaçlar, eş zamanlı görülebilen depresyonu da azalmaktadır.  Serotonin kullanımında ise  bireyde gerginlik ve agresifliği artırmakta olduğunu tespit etmiştir.  Depresyon ve kaygı bozukluğunda ise Rls görülme ihtimali her 100 kişi de 3 yahut 4tür.  Ayrıca nasıl depresyon Rls’ye neden olabilmekte ise Rls’de depresyon, genel ankisiyete, panik atak, Travma sonra stres bozukluğuna, ve iletişim bozukluğuna neden olabilmektedir.  Kısacası nedeni tam olarak bilinmemekte olup tedavi için şunlar önerilmektedir.

1. Bacak ve kollara sıcak-soğuk masaj
2. Ezgersiz ve meditasyon
3. Uyku ortamını iyi ayarlamak.
4. Vitamin ve mineral desteği
5. Doktorlar tarafından önerilen ilaçlar
6. Alkol, çikolata, çay, kahve tüketimi azaltılmalı

Hüseyin Mutlu TOSUN
Psikolojik Danışman
54mutlu135@gmail.com