Yağmur hakkında kısa bilgiler

YAĞMUR HAKKINDA KISA BİLGİLER

Siz daha bir başlangıç bile değilken
Yağmur başlamıştı
Ama ne ben ne bahçe ne yaz
Hiçbirimiz.    (Oktay Rıfat)

2017 itibariyle kendini her fırsat anında hatırlatan, adına capslar yapılan, çekilmiş fotoğrafları trollenen yağmurun özellikle son birkaç ay boyunca ülkemiz genelinde haberini defalarca duymuşuzdur. Yaşamın en önemli yapı taşlarından biri olan yağmur, dünyamıza 2,7 milyar yıldır yağıyor. Sıraladığımız maddelerde, sizlere yağmur ile ilgili az bilinenlere yer verdik.

• 2015’te Nature Geoscience’ta yayımlanan bir çalışmaya göre Dünya’ya yağan ilk yağmurlar demir içeriyordu. Bundan yaklaşık 4,5 milyar yıl önce bir miktar uzay taşı henüz oluşum evresinde olan gezegenimize çarptığında kaya ve demirden oluşan bir gaz dumanı yükseldi, sonrasında tekrar yağmur olarak yeryüzüne düştü.
• Asit yağmuru birçok yüzde farklı iz bırakır: Örneğin metali, kireçtaşını ve mermeri aşındırır. 19. yüzyılın ortalarında tanımlanan asit yağmuru kavramı pH değeri 5,2’nin altında olan yağmurlar için kullanılıyor.
• Bu arada normal yağmur suyunun pH değeri de 5,6. Yani biraz asidik. Yağmurun pH değeri, mevsim ve iklim faktörlerine göre biraz değişiklik gösterebilir.
• Asit yağmuru volkanik patlamalar, orman yangınları ve atmosfere kükürt dioksit salan diğer olaylardan sonra doğal olarak ortaya çıkar. Kükürt dioksit yağmur suyunda çözünür ve sülfürik aside oksitlenir.
• Sanayi Devrimi’nden bu yana fosil yakıt kullanılması sonucunda, atmosfere her ikisi de asit yağmurunun oluşmasında öncü olan sülfat ve nitrat iyonları yüksek seviyelerde salınıyor. Bu yolla ortaya çıkan doğal olmayan asit yağmuru, ormanların yok olması gibi pek çok çevresel tehdit oluşturur.
• Asit yağmurundan beteri de var. Satürn’ün uydusu Titan’daki yağmur, Metal Yağmuru…
• Çoğumuz yağmur damlalarının şeklinin gözyaşınınkine benzediğini düşünürüz. Oysa bir yağmur tanesinin üstü bombeli altı düzdür. Yağmur damlalarının çapları 0,1-0,9 mm arasında değişiklik gösterir. Bundan daha büyük çaptakiler dağılma eğilimi gösterir. Çok küçük damlacıklara bulut damlacıkları denir ve küre şeklindedir.
• Yağmurdan sonra ortaya çıkan olası toprak kokusunun mekanizması daha 2015 yılında keşfedildi. Ortalama büyüklükteki bir yağmur damlacığı gözenekli bir zemine ya da toprağın yüzeyine çarptığında hava kabarcığı oluşturacak güçtedir. Bu kabarcıklar daha sonra yükselip patlayarak geosmin maddesini içeren aerosoller oluşturur.
• 2016’da yapılan bir çalışmayla dalgalara çarpan yağmur damlalarının sesi izlenerek okyanuslara düşen yağmur miktarı belirlendi. Okyanuslara düşen yağmur miktarını belirlemek hem zor hem de çok önemli. Çünkü Dünya’nın %80’ini okyanuslar oluşturuyor.
• Havada her zaman su buharı bulunur. Ilık havalarda soğuk havalardan daha fazla su buharı olduğundan yaz aylarında nem daha fazla hissedilir.
• Günümüzde uçaklardan, özellikle kümülüs bulutlarına kuru buz parçacıkları atılarak yapay yağmur üretmek mümkün. Bulutta karbondioksit suyla kuşatılır ve kar tanesi olarak düşerken ısınır ve yağmura dönüşür.
• Yüz milyonda bir kişinin yağmura alerjisi var. Yağmur suyu cilt üzerinde kızarıklığa neden olabilir.
• Tüm yağmur damlaları yüzeye ulaşmaz, bazıları düşme esnasında kuru havadan geçerken buharlaşır. Sıcak ve kuru çöl bölgelerinde virga olarak adlandırılan bir olay vardır, bu olay hiçbir yağmur damlasının yüzeye ulaşmaması durumunda oluşur.
• Bir yağmur damlası yaklaşık 10 metre/saniye hızla düşer. Bu hız saatte 3,6 km yapar.

Ve son söz;

”İnsan bir yağmuru ezberinde tutmalı.” (Tarık Tufan)

”Her yağmur damlası, Tanrı’nın sandığın dan dökülen bir altındır.” (Baraccio)

Şuayip KÜTÜK
Psikolojik Danışman
urungu7447@hotmail.com