Anormalliğin Psikolojisi

Birçok bilim dalında normali tanımlamak kolaydır. Türk Dil Kurumuna göre; kurala uygun, alışılagelen, olağan, düzgülü, aşırılığı olmayan,ortalama durum normal olarak adlandırılmaktadır. Normalin varyantlarından farklılık gösteren her şey anormalliğin sınırındadır ve anormallik kapsamında değerlendirilmektedir.

Bir kişinin tüm hal ve tavırlarının normal olarak yorumlanabilmesi için bazı kriterlerin kişinin özelinde yorumlanması gerekmektedir.

İlişki kurabilme becerisi

İnsanlar sosyal varlıklardır. Tek başlarına yaşamaları, herhangi bir grubun parçası olmadan hayatlarına devam edebilmeleri mümkün değildir. Parçası olduğu gruba uygun ve uyumlu davranışlar sergilemesi, başka insanları sevmesi,  başka insanlar tarafından sevilmesi, bir kişiye bağlanabilmesi, bir ilişkiyi sürdürebilmesi ya da tamamlayabilmesi normalliğin sınırları içerisinde tanımlanan insanlardan beklendik davranışlardır.

İçinde bulunduğu kültüre uyumlu olması

Türk Dil Kurumuna göre; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütününe kültür denmektedir. Ruh sağlığı alanında ise kişiler arası, kişiler içi, kişiler ötesi sorunlarla karşılaştığında bulduğu ve nesilden nesile aktarmayı başardığı çözümlerin tümü kültür olarak ifade edilmektedir. Bir diğer deyişle, insan oğlunun karşılaştığı sorunlar ve kafasında oluşan soruların hepsine bulduğu çözümlerdir. Kişinin davranışlarının bulunduğu kültüre uyumlu olmadığı durumlarda anormallikten söz edilebilmektedir. Kültürüne uygun davranmayan radikal kişilerin ise tek başınayken hayatına devam edebilmesi, uç davranışlarda bulunmaması beklenmektedir (Yaz mevsiminde mont ile dışarıda bulunmaması, araç trafiğinin olduğu yerlerde kaldırımı kullanması gibi).

İşlevselliğinin olması

Bir kişinin sosyal olmaması, kültürel normlara uygun davranmaması durumunda kişinin işlevselliğine bakılmaktadır. Eğer kişinin sosyal, mesleki, ailevi ve akademik işlevselliği devam ediyorsa anormallikten bahsedilmesi söz konusu değildir. Bir davranışın anormalliği değerlendirilirken niteliksel değil niceliksel olmasına bakılır. Bir kişinin zaman zaman şüpheci davranması anormallik olarak yorumlanmaz iken her daim şüpheci olması anormal bir davranış olarak görülmektedir.

Ne zaman anormallikten söz edilebilir?

• Bir kişinin arkadaşlık yürütme konusunda başarılı olması ancak romantik ilişkilerde sürekli sıkıntı yaşaması (Romantik ilişkilerde iç dünyasını açamaması, kendisini sürekli yok edilecekmiş gibi hissetmesi)
• Günlük hayatta sıklıkla yaşanan bir durumun aşırı tehdit olarak algılanması (Okul müdürünün aradığını gören bir öğretmenin telefonunu kapatması)
• Başına gelecek olumsuz olayları önlemek adına alışılagelmemiş önlemlerin alınması (Evden çıkarken kapının önünde 5 kere kendi etrafında dönmesi)
• Okulda/iş yerinde sorumluluklarını yerine getirememesi (herkesin onun ne kadar yetersiz olduğunu düşündüğüne inanması)
• Sosyal hayatını ciddi bir şekilde kısıtlamış olması (ne konuşacağını bilemediğinden sürekli evde tek başına kalmayı tercih etmesi)