Çocuklarda Saldırganlık

ÇOCUKLARDA SALDIRGANLIK

Okul öncesi ve ilkokul döneminde çocuklar zaman zaman saldırgan davranışlar sergileyerek bazen kardeşlerine ya da arkadaşlarına zarar verebilirler. Çocukların yapmasını istemediğimiz bu saldırgan davranışları bazı anne babalar seslerini yükselterek bazıları ise çocuklarının yapmamasını istediği ‘’şiddet’’ davranışını çocuğuna göstererek önlemeye çalışıyor.

Bu dönemdeki çocukların gösterdiği bu yıkıcı saldırgan davranışları bir sonuç olarak değerlendirip bu davranışların nedenlerini araştırmak ve bu nedenleri ortadan kaldırmaya yönelik çözüm yolları bulmaya çalışmak saldırgan davranışların azaltılmasında faydalı olacaktır.

Çocukların Saldırgan Davranışlarının Altında Yatan Olası Nedenler

 Kardeş kıskançlığı
 Anne ve babanın çocuklarının yanında tartışmaları, kavga etmeleri ve saldırgan davranışlar sergilemeleri
 Anne ve babanın çocuk yetiştirme konusunda tutarsız davranmaları
 Çocuk tarafından televizyonda saldırgan davranışların yer aldığı, şiddet içeren dizi, film ve çizgi filmlerin izlenmesi
 Çocuk tarafından bilgisayarda ve tablette şiddet içeren bilgisayar oyunlarının oynanması
 Çocuğun arkadaşlarının saldırgan davranışlar sergilemesi ve çocukların bu davranışları sosyal öğrenme yoluyla öğrenmesi
 Çocuğun sinirlendiğinde ve engellendiğinde nasıl tepki vereceğini bilmemesi
 Çocuğun şiddeti bir çözüm yolu olarak görmesi
 Çocuğun anne baba ve çevre tarafından sürekli eleştirilmesi, yargılanması ve aşırı derece kontrol altında tutulmaya çalışılması

Saldırgan Davranış Sergileyen Çocuklar İçin Neler Yapılabilir?

 Kardeş kıskançlığı doğal bir duygudur. Anne ve babalar bunu bilerek ve bu duyguyu körüklemeden kardeş kıskançlığına karşı önlem almalıdır.
 Anne ve babaların çocuklarına saldırgan bonus veren poker siteleri davranışlar konusunda olumsuz model olabilecek televizyon yayınları ile bilgisayar, tablet oyunlarından çocuklarını uzak tutmalıdırlar.
 Anne ve babalar kesinlikle çocuklarını fiziksel şiddet ile cezalandırmamalıdırlar. Çocuğumuzdan vazgeçmesini istediğimiz bir davranışı bizim yapmamız tutarsızlık olacaktır.
 Çocuklarımız öfkelendiklerinde ya da arkadaşıyla bir sorun yaşadığında nasıl olumlu tepki verebileceğini onlara anlatmalı ve öğretmeliyiz.
 Saldırganlığın ve şiddetin bir sorun çözme yöntemi olmadığı ile bu saldırgan davranışların olumsuz sonuçları çocuklara anlayabilecekleri şekilde anlatılmalıdır.
 Çocukların içindeki gerilimi ve enerjiyi boşaltmaları için sosyal ve sportif etkinliklere yönlendirilmesi faydalı olabilir.

Yaşanmış bir örnek

Bir veli, ikiz çocuklarındaki bir sorun için benimle görüşmek istemişti. Sorun, ikiz çocuktan birinin diğerinin yüzünü kalemle çizmiş ve ona zarar vermiş olmasıydı. Anneye, çocuğunun bu olumsuz davranışından sonra ne yaptığını sorduğumda, annenin verdiği cevap ’’kendimi tutamadım ve bir güzel onu dövdüm’’ olmuştu.

Veli ile görüşüp biraz bilgi aldıktan sonra anladım ki, ikiz çocuklardan biri derslerinde daha başarılı ve sakinken diğeri daha hareketli ve ders başarısı düşüktü, bu nedenle anne sakin olan çocuğu kendisine benzetiyor ve onunla daha fazla ilgileniyor, fark etmese de çocuklar arasında kıyaslama yapıyordu. Anne zarar veren çocuğu diğer kardeşine göre ihmal ediyordu, zarar veren çocuğun zarar vermesindeki asıl neden buydu.

Çok ilginçtir, anne çocuğunu ‘’şiddet’’ davranışını sergilediği için yine ‘’ şiddet’’ içeren bir eylemle cezalandırmıştı.
Amacımız tabi ki anne babaları eleştirmek değil onların çocuk yetiştirme konusunda gelişimlerine katkı sunabilmektir. Bizi yetiştiren, bize emek veren anne ve babalarımızın birkaç tane yanlışı varsa bile sayamayacağımız kadar çok doğrusu vardır.

Hasan Fatih CANKURT
Psikolojik Danışman
hasanfatihcankurt@hotmail.com