Bilim ve Sanat Merkezleri

BİLİM VE SANAT MERKEZLERİ

Bilim ve sanat merkezleri ülkemizde üstün yetenekli bireylere okul eğitiminin yanında onları destekleyici ve eğitimlerini zenginleştirici bir yapıda oluşturulmuş devlet kurumlardır.  Şu an itibariyle 80 ilimizde 106 bilsem bulunmaktadır. BİLSEM’lerde genel yetenek(zekâ), müzik ve resim alanlarında öğrencilere hizmetler verilmektedir.

BİLSEM TANIMA SÜRECİ

Bilsem’lerden yönergeye göre üstün yetenekli okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri yararlanabilmektedir.  Bilsem yönergesinde yukarıda belirttiğim gibi yazılsa da şu an tanılama ilkokuldan başladığı için maalesef okul öncesi öğrencileri bu eğitimden yararlanamamaktadır. Bilsem tanılama süreci her yıl yayınlanan kılavuza uygun şekilde yapılmaktadır.2015 yılında tanılama sınavına 2-3-4.sınıf öğrencileri alınmıştır. 2016 yılında 1-2-3-4.sınıf öğrencileri tanılama sürecine kabul edilmiştir.

Bu yıl ise 1-2-3.sınıf öğrencileri tanılama sürecine alınmış, 4.sınıf öğrencileri bu yıl tanılamaya alınmamıştır. 4.sınıfın tanılama için geç kalınan bir sınıf olduğu düşünülmektedir, bundan dolayı önümüzdeki yıllarda herhangi bir değişiklik olmaz ise yine tanılamayı 1-2-3.sınıf seviyelerinde bakanlık yapmak istemektedir.

Başvurular her yıl kasım ayı ortası ve aralık ayı başı itibariyle sınıf öğretmenlerinin e okul sistemi üzerinden gözlem formunu doldurması ile yapılmaktadır. Başvuru için daha önce bir kontenjan getirilmiş ancak hemen sonrasında kaldırılmıştır. Yani bir okuldan bütün öğrenciler başvurabileceği gibi hiç kimse de başvurmayabilir. Ancak sınıf öğretmenleri gözlem formlarına göre öğrencileri gözlemlemesi ve uygun olduklarını düşündüğü çocukları yönlendirmesi tanılama işleminin verimli olması açısından önemlidir.

Bilsem’de genel yetenek(zekâ), müzik ve resim olmak üzere üç alan bulunmaktadır. Bir öğrenci için en fazla iki alandan başvuru yapılabilir. Bu yıl başvurular 14 Kasım-9 Aralık tarihleri arasında yapılmıştır. Başvuru yapan öğrenciler öncelikle grup tarama uygulamasına katılırlar. Grup taramasını geçen öğrenciler bireysel değerlendirmeye girme hakkı kazanırlar.

Genel yetenek, resim ve müzik alanlarından başvuru yapan öğrenciler ortak bir grup tarama sınavına tabi tutulurlar. Grup taraması bu yıl 11 Şubat-9 Nisan tarihleri arasında 1-2-3.sınıf öğrencilerine tablet üzerinden yapılacaktır. Geçen yıl 1-2.sınıf öğrencilerine tablet üzerinden, 3-4.sınıf öğrencilerine kitapçıkla yapılmış olup bu yıl artık katılacak tüm sınıflar tablet üzerinden sınava tabi tutulacaktır.

Bireysel değerlendirmeye katılma hakkı kazanan öğrencilere bireysel zekâ testi uygulanır. 2015 yılında 2-3-4.sınıf öğrencilerine bireysel değerlendirmede WNV(Wechsler Zekâ Testi) uygulanmıştır. 2016 yılında 1-2.sınıf öğrencilerine Kbit 2 (Kaufman Kısa Zekâ Testi), 3-4.sınıf öğrencilerine WNV uygulanmıştır.

2017 yılında yapılacak bireysel değerlendirmede kullanılmaya aday 3 tane zekâ testi bulunmaktadır.

Kbit 2 (Kaufman Kısa Zekâ Testi)

WNV (Wechsler Zeka Testi)

Uygulayıcı eğitimleri tamamlandığı takdirde,  Eskişehir Anadolu Üniversitesinin geliştirmiş olduğu “Anadolu-Sak Zekâ Ölçeği (ASIS)”  uygulanabilecektir.

Bu testlerden 130 IQ ve üzeri puan alan öğrenciler sıralanacak ve o bölgedeki BİLSEM’in o yılki kontenjanı ne kadar ise o sıraya kadar ki öğrenciler BİLSEM’e kayıt yaptırabilecektir. Zekâ testini geçip sıralamaya giren öğrencilerden kontenjan nedeniyle maalesef alınamayanlar da bulunmaktadır. Bir öğrenci kayıt yaptırdığı zaman devamsızlık şartlarına uyarsa genelde lise sona kadar BİLSEM’den destek eğitim alabilmektedir. Devamsızlık her dönem için eğitim süresinin %30’u kadardır. Bilsem’lerde yaz kampları da dâhil olmak üzere üç dönem bulunmaktadır.

Ayrıca RAM’larda tanılanan öğrenciler de BİLSEM’den hizmet almak istiyorlarsa bu tanılama sürecine katılmak zorundadırlar. RAM’da tanılandığı halde sınavı kazanamayan öğrenciler BİLSEM’den hizmet alamamaktadır. Bu öğrenciler okullardaki destek eğitim odalarından yararlanabilirler.

Bilim ve Sanat Merkezleri’nde Eğitim

Eğitim öğrencinin okul saatleri dışında yapılır. Bundan dolayı kurumun çalışma saatleri farklıdır. Eğitim esas olarak bireyseldir. Ancak grup eğitimi de verilmektedir. Değerlendirme proje tabanlı ve süreç odaklıdır. Öğrenciler beş aşamalı bir eğitim programına alınmaktadır.  Bu eğitim programı:

Uyum programı

Destek eğitimi programı

Bireysel yetenekleri fark ettirme programı

Özel yetenekleri geliştirme programı

Proje üretimi programından oluşmaktadır. Her eğitim programının belirlenmiş amaçları ve zamanı bulunmaktadır. Bu eğitim programları kurumun birimlerince uygulanmaktadır. Kurumda;

Bilim etkinlikleri birimi

Sanat, spor etkinlikleri birimi

Destek etkinlikleri birimi

ARGE birimi

Rehberlik ve psikolojik danışmanlık birimi bulunmaktadır.

Bilsem eğitim programını tamamlayan öğrencilere program tamamlama belgesi verilmektedir. BİLSEM’lerde alınan eğitim öğrenciyi TEOG-YGS-LYS gibi sınavlara hazırlamaz. Bu sınavlara yönelik ek puan alma durumu da yoktur.

Son yıllarda bazı bilim ve sanat merkezlerinde verilen eğitimin kalitesi iyice gelişmiş olup kurumların bazıları atölye sistemleriyle öğrencilere hizmet vermektedirler. Bazı kurumlarda robotik atölyesi dahi bulunmaktadır. Ancak istenilen düzeyde olmayan kurumların sayısı da azımsanacak değildir.

Bakanlığın güncel eğitim programı hazırlama, materyal ve atölye sistemleri, proje ödenekleri vb. alanlarda kurumları daha ciddi desteklemesi gerekmektedir. Ayrıca bu kurumlara devam eden ve proje patenti alan öğrencilere lise ve üniversite (özel-resmi kurumlarda) kontenjan ayırması elzemdir.

Sabri DAŞO

Psikolojik Danışman
sabridaso@gmail.com