Çocuk eğitiminin püf noktaları

ÇOCUK EĞİTİMİNİN PÜF NOKTALARI

Son zamanlarda görüştüğüm her veliden duyduğum cümleler birbirine çok benzer olmaya başladı. Her birinin şikâyeti neredeyse aynı konu üzerine. Hocam çocuklar bizi dinlemiyor, ders çalışmak istemiyor, bize saygı duymuyorlar.  Konuşma devam ettikçe sorular soruyorum ve aile içi yapıyı daha iyi anlayabiliyorum.

Psikolojik Danışman: Süreci biraz daha anlatır mısınız?

Veli: Hocam okuldan geldiğinde ödevlerini yapmak istemiyor. Kitap okumak istemiyor. Daha 1. sınıfta, okuması gerileyecek diye korkuyorum. Bir de beni hiç saymıyor, söylediklerimle dalga geçiyor. Sen yap ödevimi, sen yaz diye bağırıyor;  yapmayınca da bir anda öfkeleniyor, her şeyi kırıp dökmeye başlıyor, sürekli ağlıyor. Babası akşamları geç geliyor; yoldayken geliyorum diye telefon açtığında bile bizimki ödevlerinin başına oturuyor, babası gelinceye kadar ödevlerinin yarısını bitiriyor.

Psikolojik Danışman: Peki sizce çocuğunuzun böyle davranmasının sebepleri neler olabilir?

Veli: Hocam aslında sebebi benim. Ben kıyamıyorum çocuğuma, anne yüreği işte. Ağlamaya başlayınca dayanamıyorum, 3-5 kez ödevlerini yaptığım da oldu. O yüzden alıştı, şimdi yapmayınca da evde kıyameti koparıyor. Babası gelinceye kadar artık hiçbir şey yaptıramıyorum.

Psikolojik Danışman: Güzel, aslında çocuğunuzun bu davranışlarının nerede başladığının ve nasıl devam ettiğinin farkındasınız.

Veli: Evet hocam hatanın bende olduğunu biliyorum. Sizden istediğim de bundan sonra bu durumu nasıl değiştirebilirim? Neler yapabilirim?

Sevgili anne babalar;

Evlat sahibi olduğunuz andan beri birtakım farklı sorumluluklarla yaşamınızı sürdürmektesiniz. Daha evladınız doğmadan birçok eğitim kitapları okumuş, örnek aldığınız anne-babaların çocuk eğitimlerini incelemiş, çocuğunuzu daha iyi nasıl eğitirsinizi araştırmışsınızdır. Çünkü her anne baba en iyi eğitimle evladını yetiştirmek ve insani duyguları gelişmiş, kendini ifade edebilen bir evlada sahip olmak ister. Peki, evladınız doğdu ve ebeveynlik süreciniz başladı. Çocuğunuzun eğitiminde anne-baba olarak neler yapmanız gerekiyor? Gelin hadi biraz bunlar hakkında konuşalım.

Çocuk eğitiminin iki püf noktası vardır: tutarlılık ve kararlılık. Siz hayatınıza bu püf noktaları yerleştirirseniz çocuğunuzun eğitimiyle ilgili birçok farklı konuyu isteğinize göre sonuçlandırarak çocuğunuza o konulardaki gereken mesajı vermiş olursunuz. Yani ne demek istiyorum? Şimdi bu kavramları biraz tanıyalım.

Tutarlılık;  tutarlı olma durumu, insicamlılık demektir (TDK). Çocuk eğitiminde tutarlılık; çocukların sergilemiş oldukları aynı davranışlara anne-baba olarak aynı tepkilerin verilmesidir. Yaptığınız bir işte, bir durumda veya bir olayda net olarak, her yerde anne-baba olarak aynı kararı uygulamanız demektir. Peki, çocuk eğitiminde nasıl tutarlı olacağız? Tutarlı olursak neleri başarabiliriz?

Yaşadığınız bir olayda anne-baba olarak aynı kararı uygulamak, çocuğunuz ağladığında esneklik sağlamayarak ‘ana yüreği, ağlamasını istemem ama eğitimi için kural değiştirmemeliyim’ derseniz diğer olaylarda da istediğiniz sonucu alabilirsiniz. Çünkü ebeveynleri olarak aldığınız ortak kararı uygulayarak çocuğunuza; anne-baba olarak kuralların net olduğu, esnetilemediği ve her koşulda aynı olduğu mesajını vermiş olursunuz. Çocuğunuz bundan sonra hiçbir olayda sizi deneme yoluna gidemez. Annesine ayrı babasına ayrı davranamaz. İki taraf için de kuralların değişmediğini öğrenir ve bunu koyduğunuz tüm kurallar için geneller. Böylece anne-baba ayrımı yapmadan her iki ebeveynine de aynı davranır. Çocuğunuz size olan saygısını koruyarak annesi olmadığında ya da babası olmadığında size olan davranışını değiştirmez. Yani çocuğunuzun eğitimi adına çok önemli bir adım atmış olursunuz.

Kararlılık; kararlı olma durumu, istikrar demektir (TDK). Çocuk eğitiminde kararlılık; evet ve hayırların saat, gün, yer farkı olmaksızın değişmemesidir. Anne-baba olarak verdiğimiz kararlarda süre geçmesine rağmen esneklik bırakmamamız, kararımızdan dönmememizdir. Peki, çocuk eğitiminde kararlı olmak için neler yapmalıyız? Kararlı olursak neleri başarabiliriz?

Çocuğunuzla ilgili yaşadığınız olaylarda en başta aldığınız kararlar vardır. Çocuğunuz bu kararları değiştirmeniz için çabalar, ağlar, bağırır, öfkelenir. Siz de çocuğunuzun bu davranışları devam etmesin diye kararınızı değiştirirseniz çocuğunuz alınan kararların değiştirilebildiğini görür ve bunu hep kullanır. Yani kararlılığı sağlamamış olursunuz. Ama çocuğunuz ne yaparsa yapsın kararınız aynı kalırsa çocuğunuza net bir mesaj vermiş ve kararlı davranışınızla çocuğunuzun bundan sonraki bu gibi diğer olaylarda da sizi deneme ihtimalini minimuma indirmiş olursunuz. Çocuğunuz anne-babası olarak verdiğiniz kararı zaman geçmesine rağmen, gün geçmesine rağmen değiştirmediğinizi gördüğünde artık sizin kararlarınızı değiştirmeye çalışmayacak ve bunu öğrenecektir. Bundan sonraki olaylarda da sizin verdiğiniz cevabı hemen kabul ederek sizi daha fazla zorlamayacaktır. Böylelikle de çocuğunuzun eğitimi adına bir başarılı adım daha atmış olursunuz.

En kısa haliyle bahsettiğimiz çocuk eğitiminin püf noktaları olan tutarlılık ve kararlılığı; anne-baba olarak bilinçli uygularsanız çocuklarınızın eğitimini çoğu oranda rayına oturtmuş olursunuz. Böylece çocuk eğitiminde hem siz kazanırsınız hem de çocuğunuz kazanır. Hayatı boyunca kuralları daha net almış, eğitiminde ikircik yaşamamış, kurallar açısından bilinçli büyüyen bir evladınız olabilir. Tabi ki çocuğunuzun yapısı, kişiliği, huyu eğitimini etkileyecektir. Ama anne-babalar olarak sizler; çocuğunuzu bir ip yumağı gibi düşünürseniz; ipi çektikçe onu karıştırmadan, vaktinizi harcamadan, istediğiniz örgüyü örmek de sizin elinizde; ipi karıştırıp sürekli ayrıştırmaya çalışarak vaktinizi harcamak da sizin elinizde. Hayatınız boyunca ip yumaklarınızın hiç karışmaması dileğiyle…