Çocuk İhmali ve İstismarı

ÇOCUK İHMALİ VE İSTİSMARI

(BELİRTİLER/GÖSTERGELER)

Geleceğimiz, masumluğumuz ve sevgimizin tohumu olan çocuklarımız için onları korumak adına çocuk ihmal ve istismarını anlatmaya devam ediyoruz sevgili okurlar. Bir önceki yazımızda tanımlara değindik. İhmalin, istismarın ve istismar çeşitlerinin neler olduğunu, özelliklerinin ne olduğunu örneklerle beraber yazdık. Şimdi ise o yazının devamı niteliğinde çocuk ihmalinin ve istismarının göstergeleri nelerdir, ihmal edilmiş yada istismara uğramış bir çocukta ne tür davranışlar, bilişsel yada fiziksel durumlar ortaya çıkar? Bu sorulara cevap arıyoruz.

Fiziksel İstismar Göstergeleri;

Fiziksel istismara uğramış çocuklarda yüz, dudak, ağızda – sırt, kalça, baldır ve bacaklarda morluklar, kümelenmiş yada düzenli şekilde duran formlar gözükür. Kemer, elektrik kablosu gibi acı vermek için kullanılabilecek nesnelerin izleri fiziksel istismarın göstergesidir.

“Bu göstergeler özellikle hafta sonu, tatil vb. gibi zamanlardan sonra ortaya çıkar.”

Bu çocuklarda, yetişkinlerle iletişim kurmaktan kaçınma, agresif yada içine kapanık olma, ergenlerde evden kaçma, okula erken gidip geç çıkmalar, ebeveynden veya evden korkma, en önemlisi vücudu gizlemeye yönelik giyilen kıyafetleri tercih etme (iklim şartlarına uygun olmayan) görülebilir. Okul başarısında ani düşme görülebilir.

Fiziksel istismara uğrayan çocuklar, gelişimsel bozukluk yaşarlar. Korku duyarlar ve güvensizlik içerisindedirler. Kendilerini bunu hak ediyormuş olarak görürler ve düşük özyeterlilik gösterirler. Yeme bozuklukları olabilir ve depresif belirtiler göstererek intihar teşebbüsünde bulunabilirler.

Bu çocuklar suça, madde kullanımına ve diğer kötü niyetli davranışlara daha kolay yönelim gösterirler.

Cinsel İstismar Göstergeleri;

Cinsel istismara uğramış çocuklarda; yürümede ve oturmada zorlanma, idrar yaparken acı çekme, genital bölgede; şişme, kızarıklık görülebilir. Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalık tespiti cinsel istismarın göstergesidir.

Bu çocuklar, fiziksel temas kurmaktan kaçınırlar, cinsel oyunlar, rastgele cinsel ilişkiye girilmesi yada cinsel konuda çok bilgi sahibi olma, kendini sosyal çevreden soyutlama ve hiçbir şeye ilgi göstermeme, ani kilo artış/azalışı, belli yer veya kişilerden korkma durumu ayrıca ani ağlamalar gerçekleşebilir. Ve okul başarısında ani düşüş görülebilir. Geceleri kabus görülmesi, uyku bozuklukları ve fobi oluşturulabilir.

Okulda dikkat dağınıklığı, akademik başarısızlık, derslerde ani düşüş, ilgi dağınıklığı gözlenebilir.

Cinsel istismarda, çocuğun güven duygusunun yıkılması söz konusudur. İstismarcı çocuğa bu bir oyun, bu aramızdaki bir sır şeklinde söylemlerde bulunabilir. Bu durum çocuğa bilişsel açıdan ağır gelip kendisini anlamlandıramayabilir. Çocuk kendini sorgulayıp, kendini suçlu hissedebilir. Kendini kirlenmiş, kötü, işe yaramaz olarak tanımlayabilir.

Cinsel istismarda en büyük gösterge çocuğun ifadesidir. Çocuğun ifadesini dikkate alın. Çocuğun iyiliği ve onu korumak için şüphelerinizi bir kenara bırakın. Yetkili merciler durum öğrenildikten sonra çocuğu korumaya alıp, doğruluğunu tespit için çalışmalara başlıyor ve süreci değerlendiriyor. Buradaki en önemli gaye çocuğun korumaya alınmasıdır, unutmayın!

Duygusal İstismar Göstergeleri;

Duygusal istismara uğramış çocuklarda genellikle iletişim kurmada problemler gözükür. Fiziksel gelişim yavaşlar, çocukta var olan hastalıkların (astım, bronşit vb.) şiddetlendiği görülür. Bu çocuklarda madde kullanımına da yönelir.

Çocuklarda parmak emme, sallanma, uyku bozuklukları ve oyun oynamada tutukluk görülebilir. Ayrıca şikayet etme, saldırganlık yada aşırı uyum sorunları (yaşından büyük-küçük davranma) görülebilir. Duygusal istismara uğramış çocuklarda oluşan gelişimsel gecikme, bilişsel gecikmeyi doğuracağından akademik başarıları etkilenecektir.

Duygusal istismarı tespit etmek çok güçtür. Çocuk iyi beslenmiş, iyi giyinmiş şekilde gözükebilir. Hatta çocuk yaşadıklarının normal olduğunu düşünüp, duygusal istismara yönelik herhangi bir açıklama yapmayabilir

Çocuk İhmali Göstergeleri;

İhmal edilen çocuklar, açlık belirtileri gösterirler. Fiziksel açıdan bakıldığında zayıf, çelimsiz görüntüleri olur. Ağır vücut kokusu, keçelenmiş saçlar, kirli bir vücut görülebilir. Çocukta bit, karın şişmesi ve uykusuzluk görülebilir.

Çocuk okula erken gelir-geç gider. Okulda sık sık devamsızlık yapar. Kendine zarar veren davranışlar sergileyebilir. Sürekli yorgun ve halsizdir. Derste uyuyakalma durumu gözlemlenebilir. Bu çocuklar öğrenme zorluğu yaşayabilir, zayıf notları olur. Özdisiplinleri gelişmemiştir. Bu yüzden verilen bir görevi tek başlarına gerçekleştirmeleri oldukça güçtür.

Düşük benlik algıları vardır. Kendilerine değer vermezler. Bağlanma sorunları ve arkadaşlık ilişkisi kurmada zorluk çekerler. İçe çekilme yaşarlar, sosyal olarak çok açılamazlar. İçe kapanık olurlar.

Bu çocuklar ilgi ihtiyacından dolayı uygun olmayan isteklere hayır diyemezler.

Ayrıca yaşantılarına baktığımızda; yalnız bırakılmaması gereken yaşta çocuğun yalnız bırakılması, çocuğun sık sık kazaya uğraması, evden kovulması yada evden kaçan çocuğun eve alınmaması, güvensiz ve pis bir yerde barındırılması çocuk ihmalleridir.

Bunların yanında temel haklarımızdan olan eğitim hakkından dolayı, çocuğun yaşı gelmesine rağmen okula kaydedilmemesi, özel eğitim gerektirdiği halde bu eğitimden mahrum bırakılması ve temel sağlık haklarımızdan dolayı, çocuklara yapılan aşıların yapılmaması, ailenin maddi gücünün yetmesine rağmen sağlık ihtiyaçlarının karşılanmamış olması çocuk ihmallerine girmektedir.

Bir sonraki yazımızda yine çocuk ihmali ve istismarı hakkında farklı bir boyuta değinerek, bilgilenmeyi amaçlayacağız. Tanımlar yaptığımız ilk yazımızın linki; http://www.rehberlikservisi.net/cocuk-ihmal-ve-istismari/

Sevgi ile kalın…

Buğra TOPKARA
Psikolojik Danışman
bugratopkara@gmail.com

KAYNAKÇA:

1. İnsan Hakları Derneği (2008), Çocuk İhmali ve İstismarını Önleme Öğretmenler ve Aileler İçin Eğitim Kılavuzu (Ankara: Berkay Ofset).
2. Üsküdar Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Çocuk İhmali ve İstismarı.
3. Şanlıurfa Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Çocuk İhmali ve İstismarı El Kitapçığı.