Çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin 16 özelliği

ÇOK HASSAS KİŞİLİK YAPISI OLAN BİREYLERİN 16 ÖZELLİĞİ

Etrafınızdaki insanlara göre olan bitenden daha çok mu etkileniyorsunuz? Başkalarının nasıl hissettiği sizi endişelendiriyor mu? Kaotik yerlere göre sessiz, sakin mekanları mı tercih ediyorsunuz? Çocukken “bu çocuk çok utangaç, hep içine kapanık” gibi cümleleri çok mu sık duydunuz?

Eğer yukarıdaki sorular size tanıdık geliyorsa doğru yazıyı okuyorsunuz 🙂 Elaine N. Aron tarafından 1990’ların başında tanımlanan “the highly sensitive person” – “çok hassas kişilik yapısı olan birey” her 5 kişiden birinin sahip olduğu bir özellik olarak karşımıza çıkıyor. Azınlık olarak düşünülen çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin toplumda sürekli farklı sıfatlarla etiketlendiği ve bunların çoğunun olumsuz sıfatlar olduğunu görüyoruz. Bu yazıda çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin 16 temel alışkanlığını yazacağız.

1. Daha derin hissederler.

Söz konusu hassaslık bir sinir sistemi özelliğidir. Beyin “bu şekilde” çalışır. Her şeyi en derin seviyede işlerler.

2. Duygusal anlamda normalden çok daha fazla duyarlıdırlar.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler normal olaylara normalden fazla tepki verirler. Örneğin bir arkadaşlarının problemini öğrendiğinden ondan daha çok o problem hakkında üzülür ve çözüm bulmaya çalışırlar. Başka insanların vereceği tepkiler hakkında da normalden fazla kafa yorarlar.

3. “Her şeyi üstüne alma” , “Neden bu kadar hassassın?” cümlelerini çok sık duyarlar.

Kültüre bağlı olarak, hassasiyet bir değer ya da olumsuz bir özellik olarak yorumlanır. Tayland ve Hindistan’da çok hassas kişilik yapısı olan bireyler bu özellikleri nedeniyle nadiren aşağılanırken Kuzey Amerika’da bu özellik sık sık küçümseme konusu olabilir. Bazı kültürlerde “sen çok hassassın” cümlesi bir övgü olarak yorumlanırken başka kültürlerde aynı cümle eleştiri anlamına gelebilir.

4. Tek başlarına yaptıkları sporları tercih ederler.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler, herkesin kendi hareketlerini izliyormuş gibi hissettikleri takım sporlarından uzak dururlar. Takım sporlarının yerine bisiklete binme, koşma, tırmanma, yürüyüş gibi sporlarla ilgilenirler. Ancak kendilerini destekleyen ve anlayan bir aileye sahipseler çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin de takım sporlarına uyum sağladığı görülebilir.

5. Karar vermek onlar için çooooook uzun sürer.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler, karar mekanizmasının içindeki detayları çok daha iyi yakaladıkları için karar vermekte çok zorlanırlar. Hatta doğru ya da yanlış seçeneğin olmadığı “dondurma türü”nde dahi uzun uzun düşünebilirler. Aron bu durumu şu şekilde yorumlar: “Karar vermen için gereken tüm süreyi kullan hatta daha fazlasını da iste!”  Karar verme konusunun sadece tek bir istisnası vardır. Daha önce karar verdikleri bir konuda yeniden karar vermeleri gerekirse çok daha hızlı davranabilirler 🙂

6. Eğer yanlış ya da kötü bir karar vermişlerse normalden çok daha fazla üzülürler.

Normal insanlarda dahi yanlış ya da kötü karar vermenin duygusal yükü fazlayken çok hassas kişilik yapısı olan bireylerde bu yük ikiye katlanır çünkü sinir sistemlerinin verdiği tepki normalin iki katıdır.

7. Detaylar ile aşırı ilgilenirler.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler sizin giydiğiniz yeni ayakkabıyı, odada yapılan bir değişikliği, hava sıcaklıklarının iniş çıkışlarını, yazılardaki anlatım bozuklukları ve imla hatalarını ilk fark eden kişilerdir.

8. Tüm çok hassas kişilik yapısı olan bireyler içe dönük insanlar değildir.

Gerçekte, Çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin %30’u dışa dönük insanlardır. Bu şekilde olmalarının nedeni de onları olduğu gibi kabul eden aileleridir. Herkesin birbirini tanıdığı, güven duygusu yüksek olan küçük bir sosyal çevrede büyümek de çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin dışa dönük olmasını sağlar.

9. Takım üyesi olduklarına iyi iş çıkarırlar.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler çok derin düşünebildikleri için bir takım üyesi olduklarında takıma büyük katkıları olur. Burada önemli olan son kararı veren kişi olmamalarıdır. Örneğin ameliyat ekibinde olan çok hassas kişilik yapısı olan bireyin ameliyatın hasta üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini listelemesi istenirken bir başka kişinin hasta hakkında son kararı vermesi beklenebilir.

10. Depresyona ve kaygı bozukluklarına daha eğilimlidirler. (Özellikle olumsuz yaşam deneyimleri varsa)

Eğer çocukluk dönemi hakkında size iyi gelen anılarınız yoksa dünyanın güvenilir bir yer olmadığına dair algınız oluşur ve sinir sisteminiz sürekli “uyarı” modunda kalır. Bu durum tüm çok hassas kişilik yapısı olan bireyler için geçerli değildir. Eğer onu anlayan ve böyle kabul eden bir aile ve sosyal çevre tarafından büyütülme şansları olduysa kaygı düzeylerini daha rahat kontrol edebilirler. Çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin aileleri onları aşırı korumamalı ve korunmasız da bırakmamalıdırlar. Böylelikle çok hassas kişilik yapısı olan bireyler çocukluklarından itibaren dış dünyaya uyum sağlayabilir.

11. Rahatsız edici bir ses onların için çok daha fazla rahatsız edicidir.

Kimse rahatsız eden sesleri sevmez ancak çok hassas kişilik yapısı olan bireyler bu seslere karşı da çok hassastırlar. Bu nedenle rahatsız edici seslerin bulunduğu ortamda rahat edemezler ve kendilerini sürekli tehdit altında hissederler.

12. Şiddet içeren filmler onlar için felakettir.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireylerin empati seviyesi çok yüksek olduğundan ve olumsuz uyaranlara karşı daha kırılgan olduklarından şiddet ve korku içeren filmlerle baş etmeleri çok zordur. Bu tarz filmleri asla ellerine bir bardak kahve alıp keyifle izleyemezler.

13. Daha kolay ağlarlar.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler için ağlamak çok kolaydır bu nedenle çevreleri tarafından “çok sık ağladığı” için eleştirilmemeleri çok önemlidir. Duyguları ifade etmenin bir yolu olan ağlamak çok hassas kişilik yapısı olan bireyler için de en önemli duyguları ifade etme yöntemidir.

14. Sosyal kurallar konusunda çok daha hassastırlar.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler aynı zamanda vicdan sahibi insanlardır ve çevresel olaylara karşı çok duyarlıdırlar. Örneğin bir markette başka birinin sırasını yanlışlıkla almamak adına normalden çok daha fazla hassasiyet gösterirler. Onlar için kaba olarak tanımlanmak en büyük hakarettir.

15. Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler için eleştirinin etkisi çoooook fazladır.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler, diğer insanlara göre eleştiriye de daha fazla duyarlılık gösterirler. Eleştiriden kaçınmak için taktikler geliştirirler. Her zaman herkesi memnun etmeye azami çaba gösterirler ki kimse onları eleştirmesin. Başkalarından önce tüm olası eleştirileri hesaplayıp ona göre davranırlar. Aron bu durumu şekilde yorumlar: ” çok hassas kişilik yapısı olmayan bireyler eleştiriyi duyunca “aman neyse” diyebilir ancak çok hassas kişilik yapısı olan birey için bu tepkiyi vermek neredeyse imkansızdır.

16. Açık ofis planlamaları onlar için çok zorlayıcıdır.

Çok hassas kişilik yapısı olan bireyler yalnız çalışmayı tercih ettiği gibi yalnız çalışabilecekleri ortamları da tercih ederler. Küçük ofislerde veya evde çalışmak onların en çok tercih ettiği seçenektir çünkü etraflarındaki her şeyi kontrol etme şansları vardır. Aynı durum açık ofiste çalıştıklarında söz konusu değildir. Gizliliğe, güvende olmaya ve az gürültülü ortamda olmaya diğer insanlardan çok daha fazla önem verirler.

Kaynak
https://www.huffingtonpost.com/2014/02/26/highly-sensitive-people-signs-habits_n_4810794.html’ den çeviridir.