Hayal gücü zengin çocuk yetiştirmek

HAYAL GÜCÜ ZENGİN ÇOCUK YETİŞTİRMEK

Hayal gücü, zihnin hayal üretme gücü olarak tanımlanabilmektedir. Her bilgi ve veri zihnimize şema şeklinde kaydedilmekte, yeni bilgiler zihnimizde bu şemalarla karşılaştırılarak yordanmaktadır. İşte geçmiş yaşantılarımızda edindiğimiz şemalar ile gerçek veya düşsel durumlar arasında bağ kurma gücümüz hayal gücümüzdür.

Aslında hayal gücü insanoğlunun gelişmesini ve değişmesini sağlayan en önemli dinamiktir. İnsanoğlunun bulduğu birçok icat ve buluş mutlaka bir sanatçının eserinde yer almıştır. Örneğin ilk denizaltı Jules Verne’ün Denizler Altında Yirmi Bin Fersah’tan esinlenerek icat edilmiştir. Yine cep telefonu vb. buluşlar da bu şekilde ortaya çıkmıştır. İşte bu yüzden Einstein “Mantık sizi A noktasından B noktasına götürür. Hayal gücü ise her yere. “ sözünü söylemiştir. Hayal gücü bize çok uzak bir kavram da değil, çünkü her birey çocukluk çağında hayal gücüne ve merak duygusuna sahiptir. Ama maalesef bu güç desteklenmediği için çoğumuzda yaratıcı ve sıra dışı düşünme becerisine dönüşemeden yavaş yavaş kayboluyor.

Peki, çocukların hayal gücü ve merak duygusunu canlı tutmak, yaratıcılıklarını geliştirmek için neler yapmak gerekiyor?

Öncelikle çocukların 3-5 yaş dönemi hayal kurma dönemidir. Bu dönemde çocuk yakınında bulunanlara hayallerini gerçekmiş gibi anlatmaya başlar. Anne babalar ve büyükler bu dönemde onlara destek olmalı, hayallerini daha iyi ifade etmelerini sağlamalıdır. Hayallere ebeveynler dâhil olmalı ama hayalin gidişatını belirleyen çocuk olmalıdır. Sorularla çocukların hayalin ayrıntılarını ifade etmeleri sağlanmalıdır.

Hayal gücünün baş düşmanı televizyon vb. teknolojik araçlardır. Çocuklar bu araçları en minimum seviyede kullanmalı, aşırıya kaçmalar ebeveynler tarafından engellenmelidir.

Masallar ve hikâyeler anlatılarak çocukların hayal gücü geliştirilmeye çalışılmalıdır. Masallar anlatılırken masallardaki kahramanlar ve karakterler betimlenmelidir. Masallar çocuğun kurduğu hayallerle paralel anlatılmalıdır.

Çocuklara bu kapsamda oyun şeklinde etkinlikler hazırlanabilir. Örneğin bir daire çizilip bu daireye yeni şeyler ekleyerek neye benzetebiliriz, ne yapabiliriz, şeklinde sorularla yönlendirebiliriz. Etkinlikte çocuğun söyledikleri not edilmeli ve diğer etkinliklerde bu göz önüne alınarak zenginleştirme çalışmaları yapılmalıdır.

Çocuklara ara ara “Bir bilim adamı olsan insanlar için, insanların yararına ne icat ederdin.” Diye düşünmesine yardımcı olacak sorular sorabiliriz. Bu sorulara verilen cevaplara göre ayrıntıları öğrenmek için yeni sorular sorulmalıdır. Yapılan her etkinlik not edilmeli. Bunun için hayal gücü takip defteri gibi, bir defter de oluşturulabilir. Bu hem çocuğunuzu bu kapsamda takip etmenizi ve çocuğunuzun hayal gücünü geliştirmesini hem de ilerde nostaljik bir hatıra olarak bakabileceğiniz bir çalışma olacaktır.

Çocukların gözlem yeteneğini ve kavram becerisini geliştirmek de hayal gücünü geliştirmeye katkı sağlayacaktır. Bunun için küçük etkinlikler yapılabilir. Örneğin çocuğa etrafına dikkatli bir şekilde bak ve gözlerini kapatıp gördüklerini bana teker teker söyle… Diye yönerge verip küçük oyunlar oynanabilir. Kurallara uygun yapıldığı takdirde çocuğunuzun hatırladığı cisim sayısı her geçen gün artacaktır. Bu da zihinde canlandırma becerisini destekleyecektir.

Yine çocuğun düşünme becerilerini geliştiren bazı zekâ oyunları da hayal gücünü desteklemektedir. Bir oyun olan bir şeyden olmayana doğru gidiyorsa, oyun içerisinde sürekli alternatif oluşturmak gerekiyorsa bu oyunlar da çocukların hayal gücünü destekleyen oyunlardır.

Hayal gücümüz bizim yaratıcılığımızı besleyen en önemli etkendir. Hayal gücümüzü geliştirirsek yaratıcılığımızı da geliştiririz. Böylece farklı düşünen, alternatif sunabilen bireylerle toplumumuzun birçok problemine çözüm bulabiliriz.

Sabri DAŞO

Psikolojik Danışman
sabridaso@gmail.com