İntihar dükkanı – Jean Teule – Kitap inceleme

JEAN TEULÊ- İNTİHAR DÜKKÂNI

Gün geçtikçe artan olaylar, savaşlar, ölümler, huzursuzluklar ve insanların kendi kabuklarına çekilerek bir salyangoz misali arada kafasını çıkarıp sürünmekten başka bir şey yapmadıkları bir dünya düşünün. Bu karanlık dünyayı renklendirecek ne olabilir? Gezmek mi, yemek yemek mi, yeni insanlar tanımak mı, hayır hiçbiri değil. Kötü giden her şeyin tek bir iyi sonucu olabilir: İntihar Dükkânı… Tabi yolunuz bu dükkâna düşmeden önce bir mucize gerçekleşmezse…

Jean Teulê, 1953 doğumlu Fransız karikatürist ve yazar. 1978’de dergilerde çizmeye başladığı karikatürleri yoğun ilgi gören Teulê, aynı zamanda televizyon için de çalıştı. Çeşitli dergilerde yayınladığı karikatürleri ve çizgi romanları, ondan fazla kitapta derlendi. 1991 yılında ilk edebi eseri-1996’da sinemaya aktarılan- Rainbow pour Rimbaud yayınlandı ve yazdığı on üç kitapla çağdaş Fransız edebiyatının önemli bir temsilcisi oldu. İntihar Dükkânı, Fransız yönetmen Patrice Leconte tarafından uzun metrajlı animasyon olarak sinemaya aktarıldı.

İntihar Dükkânı, trajikomik bir kitap… Bunun sebebi hiç kuşkusuz yazarının karikatürist olması. İntihar gibi acıklı ve acı veren bir durumun bu denli eğlenceli hale getirilmesinin, sivri bir zekâ ürünü olduğunun apaçık göstergesi. Bir dükkân düşünün ki içine girip alışverişinizi yapıyorsunuz ve çıktığınızda size “karanlık geceler dilerim bayım, elveda” deniyor. Veya sizden alışveriş yapan bir müşteriden bir telgraf alıyorsunuz ve o telgrafta şu yazıyor: “yarın saat 11 de cenaze törenime bekliyorum” küçük küçük tespitlerle alışılmışın dışında bir dünya yaratıyor yazar. Öyle ki okunduğu zaman insan gülümsemekten alamıyor kendini.

Yalnız işin ilginç yanı şu ki insan gülümserken bile intiharın tedirginliği atamıyor üstünden. Ölmek ve hayatta kalma sevinci arasında gidip gelmenize neden olan bir kitap. Öyle bir aile işletiyor ki dükkânı her karakter bir inceleme konusu olacak denli ilginç. Kitapta geçen olayların bir kısmı ise gerçek hayattan alınmış olması veya gerçek hayatta gerçekleşen olayların bu kitaba bir şekilde dâhil edilmiş olması ise kitabı daha da ilginç kılıyor.

Mishima(baba) ve Lucréce(anne) çocuklarına isim verirken tarihte intihar ederek yaşamına son veren tanınmış kişilerin isimlerini kullanarak kitaba gerçek hayattan eklemeler ve göndermeler yapmışlardır. Büyük oğulları Vincent ismini Vincent Van Gogh’tan, kızları Marilyn ismini Marilyn Monroe’den ve en küçük oğulları Alan ise ismini Alan Turing’den alıyor. Aslında Alan’ın hikayesine bakmak gerekir. İlk bilgisayarların yaratıcısı kabul edilen, ikinci Dünya Savaşı’nda Enigma sistemini çözen fakat eşcinselliği yüzünden adaletle başı belaya giren Alan Turing’in içinde elma, siyanür, boyalar ve tuval olan bir kit satın aldığı, elmayı siyanür solüsyona batırdıktan sonra bir sehpaya koyup resmini yaptığı ve ardından o elmayı yiyerek hayatına son verdiği hatta ünlü teknoloji devi Apple’ın simgesi olan dişlenmiş elmanın bu intihardan esinlenerek tasarlandığı söylenmektedir.

İntihar dükkânında işler tıkır tıkır işliyordur. İntihar etmek isteyenler için özel karışımlar hazırlanmakta, yağlı urganlar, keskin jiletler, özel tasarım silahlar veya ihtiyaca göre yeni tasarımlar yapılmaktadır. Bu dükkândan ayrılan müşterinin memnuniyetinin tek ölçüsü bir sonraki gün o müşterinin intihar ettiğine dair bir üçüncü sayfa haberi okumak. Tuvache ailesi bu geleneği yüzyıllardır sürdürüyor. Ailedeki her bireyin bir görevi var. Anne Lucréce zehir hazırlamakta deneyimliyken, baba Mishima özel intihar kitleri tasarlar, büyük oğulları Vincent jiletleri keskinleştirmekle görevliyken kızları Marilyn ise insanlara zehirli dudaklarıyla ölüm öpücüğü dağıtıyor. Bu nizamı bozan ise son çocuk Alan oluyor.

Üçüncü çocuk Alan yüzünden hiç eksik olmayan gülümsemesi ve içinde her daim taşıdığı iyimserlikle ailesinin adeta yüz karasıdır. Lucréce’e göre Alan’ın tabiatındaki bu katlanılmaz ve Tavache ailesine yakışmayan iyilik halinin tek sorumlusu Mishima ile cinsel yoldan bulaşan hastalıklarla ölmek isteyenlere sattıkları delikli prezervatifi kullanmış olmalarıdır. Öyle ki baba Mishima oğlunu evden uzaklaştırıp orduya gönderir ama Alan döndüğünde değişen hiçbir şey olmamıştır. Alan’ın bu mutlu hali diğer aile bireylerine de sıçramaya başlar ve İntihar Dükkânının çehresi değişmeye başlar. Baba Mishima hastalanıp yatağa düşer ve iyileşene kadar dükkâna uğramaz olur. Dükkâna geldiğinde ise büyük bir sürprizle karşılaşır:  İntihar Dükkânı artık İntihar dükkânı değil, mutlu insanlara leziz krepler yapan bir dükkandır. Ama asıl sürpriz bu değildir. Onu da okuyanlara bırakıyorum…

“Karanlığın içinde tabelası parıldıyor: İntihar Dükkânı. Hayatın yüküne dayanamayanlar son alışverişlerini yapıyorlar. Zehirler ipler, tıraş bıçakları ya da daha ilginç intihar yöntemleri paketleri… Nesillerdir müşterilerinin son anlarında kullandıkları malzemeleri temin eden bu aile şirketine, bir gün sizin de yolunuz düşebilir. Tabi dengeleri değiştiren bir sürpriz sizden önce bu karanlığı aydınlatmazsa…”

 “Hayatta başarılı olamadınız mı? Bize gelin, ölümünüzü başaracaksınız!”