İşitme Yetersizliği

İŞİTME YETERSİZLİĞİ

İşitme duyarlılığının kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur.

Nasıl Fark Edilir?

• Birden oluşan ses değişimlerini fark edemeyebilirler.
• Motorlu araçların gürültüsüne ilgisiz kalabilirler.
• Dil gelişiminde gerilik olabilir.
• Arkasından çağrıldığında ismine tepki vermeyebilirler.
• Radyo-Teyp vb. müzik araçlarını dinlemeye karşı ilgisiz kalabilirler.
• Sınıftaki tartışmalara karşı ilgisiz kalabilirler.
• Konuşulan bazı sözcüklerin yinelenmesini isteyebilirler.
• Konuşanı bir eli ile kulağını destekleyerek dinleyebilirler.
• Konuşanın yüzüne bakarak dinlemek isteyebilirler.
• işitebilmek için konuşana doğru eğilebilirler.
• isteklerini anlatabilmek için gereğinden fazla jest ve mimik kullanabilirler.
• Talimatları yanlış anlayabilirler.
• Dikte çalışmasında yanlışlıklar yapabilirler.
• Okul başarıları yaşıtlarına göre gerilik gösterebilir.
• Okuma güçlüğü yaşayabilirler.
• Durmadan konuşma eğilimi gösterebilirler ya da sessiz kalmayı seçebilirler.
• Sürekli gerginlik ve sinirlilik halinde olabilirler.
• Seslerin hangi yönden geldiğini kestiremeyebilirler.
• Grup oyunlarına katılmada isteksiz kalabilirler.
• Çağrılınca cevap vermeyebilirler.
• Annesinin sesini tanıyamama/ayırt edememe görülebilir.
• Sık sık sinüs, kulak akıntısı, kulak enfeksiyonu ve soğuk algınlığı gözlenebilir.
• Televizyonu ya da radyoyu yakın mesafeden dinleme ve sesini normalden fazla açmayı isteyebilirler.
• Özellikle kış aylarında tekrarlayan orta kulak iltihabı görülebilir.
• Konuşma düzgün ve akıcı olmayabilir.
• Çok gürültülü ortamlarda konuşmaları ayırt edemeyebilirler.

Öğretmenlere Öneriler

• Öğrencinin işitme cihazının kullanımı ve gerekliliği konusunda bilgi sahibi olunmalıdır.
• Sınıfta en ön ve orta sıraya oturtulmalıdır.
• Sık sık sorular sorularak ilgisinin sürekli olması sağlanmalıdır.
• Sınıfta her türlü etkinliğe katılımı sağlanmalıdır.
• Kısa ve basit cümleler kullanılmalıdır.
• Öğrenciyle göz teması kurulmalıdır.
• Ders anlatırken öğrenciye dönük olunmalıdır.
• Öğrenci konuşması için teşvik edilmelidir.
• Abartılı dudak hareketlerinden kaçınılmalıdır.
• Öğrencinin duyduğundan emin olunmalıdır.
• Doğal ve açık ifadelerle konuşmalı, ses tonu fazla yükseltilmemelidir.
• Konuşma sırasında el-kol-kafa hareketlerinden kaçınılmalıdır.
• Fazla gürültülü ortam öğrencinin dikkatini dağıtır, bundan kaçınılmalıdır.
• Öğrencinin söylediği kelime/cümlede yanlışlık olması durumunda kelime/cümlenin doğrusu söylenmelidir.
• Sınıfta daha fazla zaman ayrılmalıdır.
• Sakin, tutarlı, kararlı olunmalıdır.
• Öğrencinin hareketleri istenmeyen şekilde olursa “hayır” denerek ikaz edilmelidir.
• Dokunarak ya da işaret ederek iletişim kurmaktan kaçınılmalı, işitme engelli çocuğun işitme kalıntısını kullanabilmesi için sözel iletişim kurulmalıdır.
• Dersler görsel materyal kullanılarak anlatılmalıdır.
• Öğrenci her yönüyle değerlendirilmeli, öğrenciye uygun eğitim programı hazırlanmalıdır.
• İşitme engelli çocuk da normal işiten çocuk gibidir. Diğer çocukların arasına, oyunlarına katılmak ister. Bu nedenle çocuğun sahip olduğu engeli, onun sınıfta bulunmadığı bir zamanda, sınıf arkadaşlarına anlatılmalıdır.

Anne-Babaya Öneriler

• Doğal ve açık ifadelerle konuşulmalı, ses tonu fazla yükseltilmemelidir.
• Dokunarak ya da işaret ederek iletişim kurmaktan kaçınılmalı ve işitme engelli çocuğun işitme kalıntısını kullanabilmesi için sözel iletişim kurulmalıdır.
• Çocuğun hareketleri istenmeyen şekilde olursa hayır diyerek ikaz edilmeli, eğer çocuk sözel cezadan anlamıyorsa yüz ifadenizi değiştirerek istenmeyen bir hareket yaptığının farkında olunmasına yardımcı olunmalıdır.
• İşitme engelli çocuğa konuşmayı kazandırmak için günlük doğal ortamlardan yararlanılmalıdır.
• İşitme engelli çocuk konuşması için zorlanmamalı ama onda konuşma ihtiyacı yaratılmalıdır. Çocuğu konuşması için zorlanması onda bıkkınlık yaratabilir.
• İşitme engelli gençlerde, işitme engelinden dolayı işiten akranlarıyla arkadaş edinmede güçlükler, cihaz takmada isteksizlik gibi sorunlar görülebilir. Bu sorunlar çocukla kurulan yakın ve içten bir iletişim ile giderilebilir.
• Onların yapamadıklarına değil yapabileceklerine bakılmalı, güçlü yönleri geliştirilmelidir.
• Çevreden birçok öğüt, fikir verenler olabilir. Ancak deneyimlerine ve bilgisine güvenilen uzmanlara danışılmalıdır.