Kapsamlı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisleri ile Sosyal Adaleti Geliştirmek

Kapsamlı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisleri ile Sosyal Adaleti Geliştirmek

Son zamanlarda herkes psikolojik danışmanlık ve rehberlik servislerindeki politika ve prosedür değişikliği hakkında konuşmaktadır. Özellikle eğitimcilerin yeni uygulamaların alana olumsuz yansıyacağı ve psikolojik danışmanlık ve rehberlik servislerindeki kalitenin azalacağı konusunda endişeleri oluşmuştur.

Eğitimcilere “Psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisleri neden önemli?” diye ne zaman sorsam niçin yüksek kalitede bir PDR sistemine ihtiyacımız olduğuna dair düşüncelerine net bir şekilde ifade edememektedirler.

21.yüzyılda, kapsamlı ve yeterli psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmeti sunmak bir sosyal adalet meselesidir.

Sosyal adalet; gücün, fırsatların, hizmetlerin ve kaynakların tüm öğrenciler için eşit dağılmış olmasına odaklanır. Bu da demektir ki; her öğrenci yetkinliği olan uzmanlardan sistemik bir rehberlik hizmeti almayı hak eder. Bu nedenle, yüksek kaliteli bir PDR modeli, sosyal adalet konusudur ve lise seviyesindeki okullarımızda yeterli bir PDR sistemi kuramazsak bu durum çocukların akademik, kişisel, duygusal, sosyal ve kariyer gelişimlerini olumsuz etkiler.

Eğer bana lise seviyesindeki okullarda sosyal adaleti desteklemek ve güçlendirmek için hangi tür PDR hizmetlerinden bahsettiğimi soracak olursanız tüm okul liderleri, karar vericiler ve okul danışmanlarının kapsamlı bir okul danışmanlık çerçevesi uygulamasını öneririm. Güçlü bir kurum, yönetim ve muhasebe sisteminin yanısıra 30 araştırmanın desteklediği bahse konu PDR çerçevesi akademik ve danışmanlık hizmetlerini kapsamaktadır. Bu çerçeve tüm öğrencilerin akademik, sosyal, duygusal ve kariyer gelişimlerini desteklemeye odaklanır ve öğrenci yanlısı davranarak sosyal adaleti geliştirir (Bakınız Tablo 1)

Tablo 1: Liselerdeki sosyal adaleti geliştirme amaçlı uygulanan okul rehberlik programı çerçevesi

Sosyal-Duygusal Gelişim Programları:

1. Karakter eğitimi ve sosyal duygusal gelişim için sınıf rehberlik dersleri (Saygı, sorumluluk, adalet, ilgi ve vatandaşlık
2. 2.Bireysel ve küçük gruplarsa sosyal ve duygusal danışmanlık seansları ( Özkontrol, siber zorbalıkla baş etme, depresyon, boşanma ve yas)
3. Zorbalığı önleme programı
4. Toplum hizmetleri programı
5. Tutarlı okul genelinde geçerli kurallar, sonuçları ve ödüller
6. Madde kullanımı farkındalığı ve madde kullanımını önleme
7. İntihar Önleme Programı
8. Motivasyon amaçlı liderlik özelliği gösteren konuşmacıların daveti
9. Kapsayıcı okul kulüpleri ve müfredat dışı etkinlikler

Akademik Gelişim Programları

1. Akademik gelişim için sınıf rehberlik dersleri (verimli ders çalışma becerileri, zaman yönetimi)
2. Bireysel akademik tavsiyeler ( hedef belirlemek, kişisel öğrenme yöntemleri, akademik yollar)
3. Küçük gruplarda akademik gelişim konusunda danışmanlık seansları
4. Onur ve ileri seviye kurslar
5. Akran rehberliği programı
6. Mentör öğretmenlik programı
7. Yetenekli ve üstün yeteneklilerin programı
8. Dijital akademik portfolyo gelişimi (akademik hedef belirleme, örnek çalışmalar, test puanları)
9. Extra çevrimiçi kurslar ve çevrimiçi akademik kaynaklar ile dijital öğrenme araçları
10. Akademik mentörlük programı

Koleje hazır olma ve Kariyer Gelişimi Programları

1. Koleje hazır olma ve kariyer gelişimi için sınıf rehberlik dersleri (öğrencilerin farklı işleri anlaması için)
2. Bireysel kolej ve kariyer rehberlik seansları (kişisel becerileri, yetenekleri, ilgi alanlarını ve değerleri keşfetme)
3. Okul genelinde kariyer fuarı
4. Kolej gezileri
5. Yaz koleji ve kariyere hazır olma geliştirme programları
6. Staj ve çıraklık programları
7. İşbaşı eğitimi programları
8. Kolej ve kariyer danışmanlığı mentörlük programı
9. Kolej ve kariyere hazır olma portfolyosu (Hedef belirleme, kariyer değerlendirme)
10. Ebeveyn-öğrenci ve danışmanların kolej ve kariyer planlama toplantıları

Eğer bir okul psikolojik danışmanı, öğrencilerine verimli ve kapsayıcı PDR hizmetleri sunamazsa bu durum sosyal adaletin ve öğrenci haklarının ihlali olarak değerlendirilebilir. Bir diğer deyişle, yetkin olmayan personel ile yetersiz PDR hizmeti sunmak bir sonraki kuşağın üretemeyen, mutsuz, ilgisiz, kariyer hedefi olmayan, sınırlı sosyal ve duygusal zekası olan bireylerden oluşmasına neden olur.

Kısaca özetlersek, yetkin olmayan personel ile yetersiz PDR hizmeti sunmak

(1) Tüm ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerimize karşı haksızlık,

(2) Milyonlarca gencimizin kariyer planlarının yetersiz ve yanlış yapılması,

(3) Onları okutmak için varını yoğunu ortaya koyan anne ve babalara karşı zulüm,

(4) Daha güçlü Türkiye için yeşeren ümitlerimizin tükenmesi, ve evet, kalitesiz PDR egitimi;

(5) Turkiye’nin geleceğine ve gelişmesine engel olmak demektir.

Çeviri: Bingül UZEL

Dr. Olcay Yavuz
Assistant Professor & Program Coordinator
Educational Leadership & Policy Studies Department
Southern Connecticut State University, America
yavuzolcay@gmail.com