Ölü Ozanlar Derneği – Kitap İnceleme

Kitap Köşesi

05.03.2018

6.540

ÖLÜ OZANLAR DERNEĞİ KİTABININ LİDERLİK İLE İLİŞKİSİNİN RAPORU

KİTABIN ADI: Ölü Ozanlar Derneği

KİTABIN YAZARI: N.H. Kleinbaum

SAYFA SAYISI: 141

BASILDIĞI YER: Real Yayıncılık

BASILDIĞI YIL: 1990

ÇEVİRİ: Sızan Cehani Alioğlu

ÖZET

Hikaye İngiltere’deki saygın bir yatılı okul olan Welton Akademisinde geçmektedir. Neil, Todd, Charlie, Knox, Cameron, Meeks ve Pitts isimlerindeki 7 lise öğrencisinin yolu bu akademiye düşmüştür. Welton Akademisi her ne kadar iyi eğitimli bir akademi olsa dahi despot ve çok sıkı normlara sahip bir akademidir. Akademinin müdürü Nolan ise sundukları bu iyi eğitimi, gösterdiği başarıyı ise dört temel ilkeye dayandırmaktadır ve aynı zamanda bu dört ilke okulun sloganı niteliğindedir; “Yetkinlik”, “Gelenek”, “Onur” ve “Disiplin” Öykü Todd Anderson ile başlamaktadır.

Todd Anderson utangaç yapıya sahip bir çocuktur. Onun ağabeyi de bu okuldan yüksek başarı ile mezun olmuştur. Onun verdiği baskıyla beraber üzerine onun kendi utangaçlığı onun için bu okulu bir cehennem olarak kılmaktadır. Todd’un ilk arkadaşı Neil Perry olmuştur. Okulun açıldığı gün Todd yurta giderken öncelikle Neil Perry ile tanışır ve kendi odasında Cameron, Charile, Knox ve Meeks ile tanışır. Cameron, Todd gelmeden önce arkasından kötü laf ediyordu.

Bundan diğer arkadaşlarının da farkında olup bazen Cameron hakkında onun bazen öyle patavatsız olduğundan bahsediyorlardı. Bu ekibin bir ilginç ortak noktaları da hemen hepsinin ailelerinin çocuklarına karşı yetkeci davrandığı ve çocuklarına çeşitli kısıtlamalar uyguladığıydı. Bunun ilk göstergesi de Neil’in babasının Neil’ı okul yıllığı görevinde zorla çıkarttığı ve ardından da Todd’un ailesinin Todd’un ekonomik bağımsızlığını kazanıncaya kadar kendi himayesi altında olduğunu belirtmesi olduğu görülmüştür. Sıkıcı geçen Latince ve trigonometri derslerinden sonra Müdür Nolan’ın törende bahsetmiş olduğu yeni İngilizce öğretmeni John Keating’in dersi geldi çattı. Geleneklere ve normlara fazlasıyla bağlı bir okulun idealist öğretmeniydi John Keating. Derse girer girmez yaptığı tavırlar da bunu destekler nitelikteydi.

Kendisine adı dışında “Hey Kaptan! Bizim Kaptan!” diye seslenilmesine izin veren bir karatere sahiptir. Derse ilk olarak Pitts’e okuttuğu bir dörtlük ile başlatıp kendi dersinin ve hayatının sloganını dersin en başında hızlıca açıklamıştır; “Carpe Diem” Keating sonraki derslerde de bir ingilizce öğretmenliğinin fazlasını yapmaya, sınıftaki çocukları hayata bilinçli birer birey olacak şekilde hazırlamaya başlamıştır. Dersleri bazen sınıfında bazen sınıfın dışında kampüsün içinde herhangi bir yerde işleyen Keating’in tarzı önce başka bir öğretmen olan McAllister sonra da Müdür Nolan’ın dikkatini çekmektedir. Keating’in tarzıyla hayatını şekillendiren 7 kafadardan biri olan Knox Overstreet’e okulun açılmasından hatrı sayılı bir süre sonra bir davet gelir. Eski mezunlardan Danburry ailesi ile Overstreet ailesi arasında iyi bir ilişki vardır. Danburryler, Overstreet ailesinin küçük ferdi Knox Oversteet’i bir yemeğe davet eder.

Yemeğe giden Knox oraya gittiği zaman ona kapıyı açan Chris isimli bir kıza ilk görüşte aşık olur. Bir yıldırım aşkına yakalanan Knox yemek masasına giderken, yemeğini yerken hatta Danburry ailesiyle konuşurken dahi gözlerini Chris’ten alamazdı. Lakin Chris’in bir sevgilisi vardır ve bunu öğrenince beyninden vurulmuşa döner. Kısa zamanlı bir depresyona dahi girmiştir Knox. Yemekten birkaç gün sonra Neil Perry kütüphanede bir yıllık bulur ve o yıllıkta sınıfın ingilizce öğretmeni John Keating bulunur. Yıllığı arkadaşlarına okuyan Neil yazının sonundaki kısma dikkat eder. “Ölü Ozanlar Derneği Üyesi” Bunu duyan arkadaşları da bunun ne olduğunu merak ederler ve bir araştırma yapıp bunu hocasına sorarlar.

Hocası ise bu derneği küçük bir grubun mağaraya gidip şiir okuması olarak tanımladı. Amacı yaşamın iliğini özümsemekti onlara göre. Bu konuşma yapıldıktan sonra 7 arkadaş bir karar alıp Ölü Ozanlar Derneğini devam ettirmeye başladılar. Okul çıkışındaki yakında olan bir mağaraya gidip şiirler bulup ya da yazıp okudular ve şiirleri yaşadılar. İlk başta sadece Todd utangaçlığından şiir okumazken o da üzerindeki ölü toprağını atıp arkadaşlarına katılmaya başladı. Bu ekipteki her üyenin yavaş yavaş özgüveninin artmasıyla da Neil babasından gizli bir şekilde bir tiyatro oyunundaki başrollerden biri olmayı başardı. Kendi hayalini gerçekleştirmenin sevincini yaşıyordu Neil Perry. Bu esnada gruptaki bazı insanlar sıkıntılı zamanlar yaşadılar. Knox’ın Chris’e olan ilgisini öğrenen Chris’in sevgilisi Chet, Knox’ı hırpaladı, bir şeyden şüphelenen Müdür Nolan, Charlie’yi sorgularken onu tartaklamıştı.

Tiyatro günü geldiğinde ise Knox, Chris’i bir günlüğüne de olsa ikna edip tiyatroya onunla gitmişti, Ölü Ozanlar Derneği ekibi Keating ile beraber Neil’ı yakından izliyordu. Ancak tiyatro bittiğinde Neil’ın babası, oğlunu orada döndü ve sinirden köpürerek çocuğunu alıp eve götürdü. Neil’i askeri okula zorla yazdırmaya karar veren Neil ise ailesinin ona uğrattığı baskıya dayanamayarak babasının tabancasıyla hayatına son verir. Dernekteki herkes Neil’ın babası yüzünden bunun olduğunu düşündüler; ancak Neil’ın babası ve Müdür Nolan her şeyden John Keating’i sorumlu tutmuştur. Onun, oğlunun aklının bulandırdığını öne sürmüştür ve Keating’in okuldan atılması için uğraşmıştır. Cameron ise Ölü Ozanlar Derneği oluşumunu Müdür Nolan’a ispiyonladıktan sonra akademi nezlinde Keating’in okuldan atılması için bir delil olduğuna karar verdiler ve bunun için dernek öğrencilerinden imza istedi okul yönetimi.

Herkes imza attı, Todd Anderson dışında. Kendi davasını ve derneğin davasını sonuna kadar savundu; ancak başarılı olamadı. Keating okuldan ayrılmak için sınıfa girdikleri zaman da Todd dersi durdurdu ve masanın üzerine çıktı. İlk başta kimse ona destek vermese de derneğin kalanı ve hatta sınıfın kalanı da müdüre karşı durup sıralarının üzerine çıktılar. Bu çıkış da onların ingilizce öğretmenlerine karşı duyduğu saygının en büyük göstergesi olarak hikayeyi sonlandırdılar.

LİDERLİK İLE ALAKALI ÇIKARIMLAR

Welton Akademisinin müdürü Gale Nolan, akademinin lideri olarak görülmektedir. Ondan önceki liderlerin izinden gitmiş ve okul açıldığındaki dört ilkeyi kendi zamanında da sürdürmüştür. Okuldaki katı kuralların da sebebi olarak görülmüştür. Okula ve okulun normlarına karşı çıkan, zıt düşen öğrencileri cezalandırmaya başvurmuş okula uyan öğrencilere ise dokunmamıştır. Bu bir değiş tokuş ilişkisidir. Öğrenciler kendilerini aileden uzak yatılı okulda koruyabilmek için müdürün istediği davranışı göstererek bir değiş tokuş eylemi yapmışlardır. Bu eylemin karşılığı niteliğindeki liderlik yaklaşımı ise Transaksiyonel Yaklaşımdır. Kendisinin okulun karizmatik otoritesi olarak düşünülmesini istemiştir ve bu sebeple öğrencilerin tamamından ona karşı itaat beklemektedir. Üçe ayrılan Transaksiyonel Yaklaşımın da “Koşullu ödüllendirme” kategorisi, Müdür Nolan’ı tanımlamaya yeterli görülmektedir. İşin her zaman içinde bulunur, sistemi değiştirmek yerine sistemi güçlendirme taraftarıdır. Astlarını verilen işlerin yapılmasını zorlar, denetler ve onlarla tek yönlü bir iletişim kurar. Bir baskıcı liderin bütün özelliklerini taşıyan bir okul müdürüdür.

Welton Akademisine yeni gelen ingilizce öğretmeni John Keating bulunduğu sınıfın, özellikle de yeniden kurulan Ölü Ozanlar Derneğinin lideri olarak kendisini göstermiştir. Despot, gelenekçi bir okulun idealist öğretmeni olan John Keating’in karakteristik yapısı ve bulunduğu alanın karakteristik özellikleri karşılaştırıldığında John Keating’in de bir lider olması kaçınılmazdır. Bulunduğu yere taze, yeni bir form kazandırak Keating, yenilikçi bir liderdir. Şimdi ve burada ilkesi onun için vazgeçilmez bir ilkedir. Bulunduğu grubun ihtiyaçlarını temel alarak gösterdiği davranışlar onun Transformasyonel Yaklaşıma uyan bir lider olduğunun göstergesidir. Onun öğrencileri de bunu benimsemiş ve onların gözünde gerçek bir lider olmuştur. Grubun ihtiyacına göre Keating’in şekillenmesi aynı zamanda dersler üzerinde de büyük bir pozitif etki sağlamıştır. Geleneksel, tek düze ve normlara körü körü bir bağılığın söz konusu olduğu bir okulda Keating’in deyimiyle yaşamın iliğini özümseyen bir eğitmenin bulunması aynı zamanda öğrencileri tarafından Keating’i bir rol modeli olarak ele alırlar. Bu kanıya vararak John Keating’i “Örnek Olan Lider” ile aynı zamanda yaptıkları ile “Güçlendirici Lider” kategorisinde ele almak fazlasıyla mümkündür. Bu tür liderlerin yaşattığı en büyük dezavantaj ise lidere bir şey olduğunda onu takip eden insanların bundan büyük bir zarar görmesiydi. En son sahnedeki Keating’in okuldan gitmek zorunda olması, Ölü Ozanlar Derneğine çok büyük bir zarar vermiş olmaktaydı.

Yenilenen Ölü Ozanlar Derneğinin üyesi ve gizli liderlerinden biri de Neil Perry’dir. Ölü Ozanlar Derneğinin yenilenen halini kuran kişidir kendisi. Kütüphaneye gidip o yıllığı bulduktan sonra bu derneğin eski halinin nasıl olduğuna dair bir araştırma yapar. Bulduğu bilgilerle de bu derneği yeniden diriltme kararı alır ve bu grubu organize eder. Dernekten önce bu 7 kişinin birbirleriyle birleşmesinde de ilk adımı atan kişi de Neil Perry’dir. Oda arkadaşlarını organize edip bu oluşumu büyük ölçüde kendi çabasıyla kurmuştur. Ne olursa olsun grubu motive etmeye çalışıp, grubu olumlu bir hale getirmeye özen göstermiştir. Arkadaşlarını motive edip onların sorumluluk almalarını sağlamıştır. Özellikle de Todd’un utangaçlığını atmasındaki en büyük pay sahibi kişi olarak saymak da mümkündür. Kendisi, John Keating kadar olmasa da güçlendirici lider kategorisinin özelliklerini taşımaktadır.

Aynı derneğin üyesi Todd Anderson ise tam anlamıyla bir lider olmasa da özellikle de kitabın sonlarına doğru liderlik vasfı göstermiş olmaktadır. John Keating’in okuldan atılmaması için en çok çaba gösteren ve derneğin de çaba göstermesini en fazla isteyen kişi Todd’dur. Kendisi aşırı utangaç bir birey olmasına rağmen “Carpe Diem” felsefesini başarıyla uygulayıp gerektiğinde de hocası için sorumluluğu tek başına üstlenmeye razı gelmiştir. Hocasının atılmasını sağlayacak olan imzayı atmayan tek Ölü Ozanlar Derneği üyesiydi. Eğer Todd diğerleri gibi net bir liderlik vasfı gösterebilseydi ve bunu da süreklileştirebilseydi kendisi “Anlaşmacı Lider” kategorisinin özelliklerine uyan bir lider olacaktı.