Özel Öğrenme Güçlüğü – Disleksi

DİSLEKSİ(ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ) NEDİR VE HAKKINDA DAHA ÖNCE HİÇ DUYMADIĞIMIZ GERÇEKLER

Aslında Türk toplumu olarak çok yabancı olduğumuz bir terimdir disleksi (Dyslexia). Zaten Türkçe bir kelimede değildir. İlk duyduğumda bende çok bir şey anlamamıştım. Çoğumuzda belki de bu öğrenme güçlüğünün belirtilerinigörürüz en azından ben okurken bende olduğunu sanmıştım. Birazdan burada okuyacağınız şeylerçok yakın gelebilir ama sakın ben disleksiyim ne yapmalıyım diyepaniğe kapılmayın. Çünküdisleksik olabilmek için bir çok şartı sağlıyor olmanız gerekir. Disleksik olan bir çok insanlar var ki, duyunca şaşıracaksınız.Gelinmaddeler halinde birlikte bakalım.

• Disleksi, sembolik kodların ve dilin kullanımında ve gelişiminde sıklıkla rastlanan bir tür zorluktur. Aynı zamanda konuşurken harflerin tam olarak söylenemediği yada miktar ve numaraları tam olarak algılanamadığı bir tür öğrenme güçlüğüdür. Disleksi ilk olarak 1896 yılında DrPringle Morgan-kendisi İngiliz’dir ve İngiltere’nin Sussex şehrindendir- tarafından keşfedilmiştir ve kendisi söyle tanımlamıştır; ‘Percy,(İngiliz erkek ismi) yaşı 14 ve her zaman zeki ve parlak bir çocuktur, oyunlarda hızlıdır ve yaşıtlarından asla aşağı derecede değildir. Ama o okumayı öğrenmede çok büyük zorluk yaşamaktadır.’
• Disleksi bir Yunanca kelimedir. ‘dys’ yetersiz anlamına gelirken, ‘lexis’ ise kelimeler yada dil anlamına gelir. İkisi birlikte ‘dyslexia’ olarak İngilizceye geçmiş ve dil becerilerindeki yetersizlik anlamına gelir.
• Disleksi nörolojik bir kayıptan dolayı oluşmaz ancak nöroloji gelişiminin bir sonucudur. Ayrıca hafif düzeyden ciddi düzeye kadar olan basamakları vardır.
• Disleksibütün olarak dilin kullanımın bozukluğu değildir ama beynimizin fonoloji kısmının zayıflığıdır. Yani konuşurken kelimeler arkası arkasına bir bütün olarak gelmez ve seslerde de bozulmalar görülür.
• Disleksi kişiye birçok başarı ve yetenek sunar. Çünkü beyin diğer insanlarınkinden farklı çalışmaktadır.

Disleksinin Yaygınlığı

• Neredeyse toplumun %10’unda görülür ve en fazla görülen öğrenme bozukluğudur.
• İngiltere de yapılan bir araştırmaya göre öğrenme güçlüğü teşhisi konulan çocukların %80’i disleksidir.
• Disleksi ailelerde görülür. Yani anne ve baba disleksi ise çocuklarının disleksi olma olasılığı yüksektir.
• Albert Einstein , Alexander GrahamBell , Winston Churchill , Thomas Edison , Benjamin Franklin , W. Amadeus Mozart , TomCruise gibi daha ismini yazamadığım bir çok ünlü ve mucit insanlar da disleksi teşhisi konulan insanlar arasında.
• Fiziksel rahatsızlıklardan ziyade sadece okuma da görülen zorluklardır. Okurken çok zorlanırlar hatta yazının içinde kaybolabilirler.

Disleksinin Hediyeleri

Disleksik insanlar çok mükemmel bir düşünme yeteneğine sahiptirler ve hayal etme, neden bulma, problem çözme ve kavramsallaştırma konularında herkesten üstündürler.

• Genellikle bulmaca ve puzzle çözmekten keyif alırlar ve çok hızlı çözerler.
• Bize çok kompleks gelebilecek hikayeleri anında anlar ve çözümlerler.
• Olaylara çok büyük bir perspektiften bakabilme yeteneğine sahiptirler.
• Sağ beyinlerini daha iyi kullanırlar ve uzaysal kavramları çok hızlı ve mükemmel algılayabilirler.
• Okuma hariç genellikle çoğu alanda uzmandırlar.
• Yaşıtlarından daha fazla kelime haznesine sahiptirler.
• Çok fazla meraklı, yaratıcı ve içgüdüsel özellikleri yüksektir.
• Toplum içerisinde yeteneği ve uzmanlığı ile ön plana çıkarlar
• Disleksi bir zeka geriliği asla değidir!

Disleksinin Belirtileri

• Disleksi konuşma dilini, yazmayı ve anlama-kavrama dilini etkiler.
• Benzer olmayan kelimelerde bozulmalar olur. (ses ve harf uyuşmazlıkları). Okumalar yavaş ve hatalıdır.
• Dil öğrenme sürecinde her zaman ekstra zamana ve çabaya ihtiyaçları vardır.
• Kelimelere herhangi bir duygu yada tonlama yükleyemezler, soldan sağa doğru doğrusal olarak okurlar.
• Harfleri öğrenme de ve isimlerini hatırlama da güçlük çekerler.
• Kelimeleri bölerken çok zorlanırlar. Örneğin zengin kelimesini okurken ‘z eee n gggiiii n’ şeklinde sesli harfleri uzatır ve birleştirme de zorlanırlar.
• D ile B, 6 ile 9 gibi harf ve rakamları hep karıştırırlar.
• Okurken kelimelerin bazı parçalarını okumazlar ve anlam düşük olur.
• Telefon numaralarını, isimleri, tarihleri ve tekerlemeleri hatırlamaları çok zordur.
• İkinci bir yabancı dil öğrenmeleri çok zordur.

Ailelere Öneriler

Yukarda da görüldüğü üzere Disleksicokağır bir hastalık yada bozukluk değildir, hatta disleksi olmak belki de Allah tarafından size verilmiş bir hediyedir. Çünkü yanında bir sürü avantajları da size sunar.Öncelikle yukarda görülen belirtilerden çoğunun siz de ya da çocuğunuz da olması durumunda en yakın bir uzmana başvurunuz ve disleksi den şüphelendiğinizi dile getiriniz. Bunun dışında eğer çocuğunuza disleksi teşhisi konmuş ise öncelikle panik yapmayın ve bununla birlikte yaşamayı öğrenin. Disleksi ile ilgili yapılan son araştırmaları ve önerileri her zaman takip edin. Çocuğunuza her konuda yardım edin ve öğretmenleri ve uzmanıyla sürekli iletişim halinde olun. Her okuma yaptığında ona en güzelini sen okudun şeklinde geri dönütler verin. Ev ödevlerini yaparken muhakkak yanında olun ve strese kapılmasını önleyin, çocuğunuzu rahatlatın eğer siz yapamıyorsanız özel bir uzmandan yardım alın. Onun sevdiği aktiviteleri beraber yapın ve bol bol okuma yapınız bazen de kendiniz okuyarak onun dinlemesini sağlayın. Pozitif geri dönütler verin. Duygu durumun da çökkünlük olduğunda ilk yardımı yapan siz olun. Bunları sadece çocuğunuz disleksi olduğunda yapmayın, her çocuğunuz için uygulayın ve onlardaki değişimi ve gelişmeyi siz de görün. Unutmayın, Disleksi asla utanılacak bir durum değildir, hatta bunun en güzel şekilde meyvelerini alırsınız doğru atımları atarsanız. Unutmayın, Einstein, Mozart ve Edison gibi insanları da sizin gibi aileleri yetiştirdi!

Ps: Eğer Disleksik bir beyin yazıları nasıl görür derseniz buyurun linki tıklayınız:

http://geon.github.io/programming/2016/03/03/dsxyliea

(İngilizce bir makaleden uyarlanmıştır.)