Pozitif Psikoloji ve Uygulama Alanları

Kader utansın, ördü kader ağlarını, kırdı yine kollarımı vb şarkıları türküleri dinlediniz mi?

Nasıl da kulağınıza çalındı melodi ve mırıldadınız ufak ufak değil mi? Peki bu cümlelerin aslında sizin düşünceleriniz, duygularınızı ve tercihlerinizi etkileyerek hayatınızın şekillenmesine sebep olacağını biliyor musunuz? Pozitif psikoloji kuramına göre insan, eve almak için seçtiği süt markası gibi aslında yaşayacağı şeyleri, duygu durumunu, ruh halini ve hatta depresyona girmeyi bile seçebilmekteymiş.

Kuramın kurucusu Martin Seligman aslında aklımıza öğrenilmiş çaresizlik teorisi ile gelen bir bilim insanı. Seligman insanın çaresizliği öğrendiği gibi olayları pozitif algılamayı, duygu durumunu pozitife yönlendirmeyi de öğrenebileceğini düşünmüş. Bireylerde yanlış olana değil, doğru olana ve olması gerekene odaklanılması gerektiğini düşünüyor. En ilginç bulgusu ise delilik ya da bozuk ruh sağlığı ile ilgili üç yüz elli den fazla tanımın olduğu fakat, sağlıklı olma ile ilgili bu kadar karşıt tanımın olmadığı. Hatta bu bulgularını daha ileriye götürerek eğer insanların pozitif psikoloji ile eğitilirse 2051 yılında günümüzdeki insanlara göre daha pozitif olacağını öngörüyor. 2020 yılını atlatmış insanlara göre daha pozitif olacakları aşikar tabi.

Martin Seligman pozitif psikoloji denildiği zaman seminerlerde her zaman afişlere ve kapak fotoğraflarına gülen yüz emojisi (😊) koyulmasından çok rahatsız. Çünkü olay ben pozitif psikoloji eğitimi aldım, etrafa gülücükler saçayım diye ilerlemiyor. Hayat nasıl bire süreçse bu kuramda sürecin bir parçası. Yani başımıza bazı olaylar gelebilir, burada eğitimle kazanacağınız fark algılama şeklimizin değişecek olması.

Mesela Mozart’ı hasta eden virüsün amacı Mozart’ı üzmek, onu yataklara düşürmek değil, o da yalnızca hayatına devam etmeye çalışmaktadır. Aynı örneği Covid-19 için genelleyemedim. Ama şöyle düşünürsek pozitif psikolojiye uygun yanıt vermiş olabiliriz. Covid-19 sebebi ile evlerde daha fazla kalıyoruz ve istediğimiz gibi dışarıda gezemiyoruz ama sevdiğimiz insanlarla daha fazla vakit geçirebiliyoruz diye düşünürsek o kadar da kötümser bir tablo çizmemeye çabalamış oluruz.

Peki bu kuramı hayatımızda ve çalışma alanında nerelerde kullanabiliriz?

Her alanında, evet yanlış duymadınız pazarlamacı gibi söyledim biraz ama hep alanda pozitif psikoloji kullanılabilmekteymiş. Nasıl mı? Mesela sağlıkçılara insanları iyileştirmek için değil, daha iyi bir yaşam sürmeleri için pozitif psikoloji öğretilmeli ve onlarda gelen hastalara bu teoriyi öğretmesi şeklinde düşünüyor Seligman. Bireyler yaşamları boyunca çok fazla ve farklı stres faktörü ile karşılaşmaktadır. Her insan pozitif psikoloji eğitimi ile bu stres faktörlerine vereceği tepkileri öğrenebilir düşüncesine sahiplerdir.