Sarmaşık – Film inceleme

FİLMİN KÜNYESİ

Filmin Adı: Sarmaşık

Oyuncular: Nadir Sarıbacak, Hakan Karsak, Kadir Cermik, Özgür Emre Yıldırım

Yönetmen: Tolga Karaçelik

Süre: 1 saat 44 dakika

Tür: Dram, Gerilim, Gerçekçi

Ülke: Türkiye

Neden İzleyelim?

“Direkler eğik, burnumuz batmış suya

İnsan düşmanının sillesinden kaçar ya

Soluğunu ensesinde duya duya

Ve koşar başını hiç kaldırmadan

Gemi öyle koştu, rüzgar öyle coştu

Kaçtık güneye, hiç durmadan”

Yaşlı Gemici- Samuel Taylor Coleridge

Uzaklaşmak pek çoğumuz için bunaldığımız anlardan kurtaran rahatlatıcı bir kaçış yoludur. Şöyle denize karşı uzanıp içtiğiniz bir yudum kahvenin tadını uzun zaman unutamazsınız. Peki ya uzun süre uzaklaşmak? Mesela 7 ay boyunca birkaç kişi dışında kimseyi görmediğinizi ve okyanus ortasında ilerleyen bir gemide olduğunuzu hayal edin. Sabah erkenden kalkıp işlerinizi yapmaya başlıyor, akşam da kamaranıza çekiliyorsunuz. Sizce bu durum ne kadar süre keyifli olurdu?

Sarmaşık filmi denizcilik üzerinde yapılmış en gerçekçi filmlerden biridir. Bir kaptan iki usta gemici bir gemici bir makineci ve bir de kamarottan oluşan mürettebatıyla Mısır limanından yük alarak yoluna devam eden ancak yolculuk esnasında armatörün iflasıyla denizin ortasında kalan bir geminin hikayesidir bu. İflas sonrası borçlar sebebiyle yakıt şirketinin gemiye el koyması sonucu gemi denizin ortasında kalır. Denize elverişlilik sertifikasının kaybedilmemesi için gemide belli sayıda kişinin kalması gerekmektedir. Bunlar üç gemici, bir kaptan, bir makineci ve bir de mutfak çalışanı olmalıdır. Filmde bu durum yaşandığında çeşitli sebeplerle gelmiş kişilerden paraya daha fazla ihtiyacı olanlar gemide kalmak için gönüllü olurlar. Başta monoton geçen günleri neşelendirmek adına yapılanlara şahit oluruz. Ancak vakit geçirmek adına yapılanlar zaman zaman gerginlik oluşturan konuşmalara dönüşür.

Gemi, içinde beslediği insanlarla hayat bulur. Bu insanların her birinin taşıdığı ruh gemiye can katar ve yokluğu da gemiyi sonsuzluğa sürükler. Gemide her türden insana rastlamak mümkündür. Gerçek hayatın bir yansıması olan filmde de durum bundan farksız değildir. Gemide var olan sert hiyerarşi dengeyi bir süreliğine korusa da zamanın ağırlığına daha fazla dayanamaz.

Filmin ikinci kısmı olarak gördüğüm kısımda ise gemiye gerginliğin sebep olduğu ağır hava çöker. Sarmaşığın gemiye kök salışı da bu zamana denk gelir. Zaman geçtikçe amaç, gemiden bir an önce kurtulmaya dönüşür. Sorularının cevabını alamayan çalışanlar ile kaptan arasında oluşan iletişimsizlik de durumun vehametini arttırır. Uzun zaman direnen sarmaşık da artık göz önüne çıkar ve gemiyi sarmaya başlar.

Sarmaşık haricindeki bir diğer metafor da “salyangozlar” olarak karşımıza çıkıyor. Bununla ilgili çok fazla bilgi sahibi olmasak da bu konuda kabul görmüş iki düşünce olduğunu söyleyebiliriz. Birincisi yönetmenin yaşlı gemici adlı şiirde geçen sümüklü yaratıklar tabirinden etkilenmiş olması, ikincisi ise bununla ilgili tüm düşünceleri izleyiciye bırakması. Hangi sebep olursa olsun salyangozların izleyicinin aklına kazınacak en etkili sahnelerden biri olacağı kesin gibi duruyor.

Bu filmi izledikten sonra psikoloji dünyasının inceleme alanına “denizci psikolojisi” adında yeni bir kategori eklemek mümkün diye düşünüyorum. Kalabalıklar içerisinde yalnızlık çeken insanları bolca inceleyen bilim bu kez yönünü hiçliğin ortasında yalnızlık çeken bedenlere çevirmelidir. Bunun dışında denizde bekleyen korsan tehlikesi de gemicilerin yaşadığı zorluklardan en önemlisi olsa gerek. Pek çok açıdan psikolojik sağlamlığı korumayı gerektiren bu meslek, psikolojinin yıllarca beslenebileceği bir alan olmayı başaracaktır.

Film, Antalya Altın Portakal Ödülleri’ nde en iyi film, en iyi senaryo, en iyi yönetmen ve en iyi erkek oyuncu ödüllerini alarak başarılı yapıtlardan biri olduğunu da kanıtlamıştır.

Denizcilikle ilgili her türlü soruma sabırla cevap veren Alparslan BAŞAK’ a sonsuz teşekkürler.

Keyifli seyirler.

Necla AYDOĞAN
Psikolojik Danışman
neclaydogan.94@hotmail.com