Rehberlik Servisi
Üyelik İşlemleri

Sosyal Anksiyete Bozukluğu (Sosyal Fobi)

Öne Çıkan Konular Yazarlar
30.12.2020
0
3.114
Sosyal Anksiyete Bozukluğu (Sosyal Fobi)

Sosyal anksiyete eskiden sosyal fobi olarak adlandırılan bozukluk, günlük sosyal ortamlarda anksiyete ve aşırı özbilincini ezici ile karakterize bir hastalıktır. Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişiler, başkaları tarafından izlenmek ve yargılanmaktan ve kendi eylemleriyle utanmaktan veya aşağılanmaktan sürekli, yoğun ve kronik bir korkuya sahiptir. Korkuları o kadar şiddetli olabilir ki işe, okula veya diğer faaliyetlere müdahale edebilir. Sosyal anksiyete bozukluğu olan birçok insan, insanların etrafında olma korkusunun aşırı veya mantıksız olabileceğini kabul etse de, bunun üstesinden gelemezler. Korkunç bir durumdan önce genellikle günler veya haftalarca endişelenirler. Ek olarak, genellikle düşük benlik saygısı ve depresyon yaşarlar .

Sosyal anksiyete bozukluğu, topluluk önünde konuşma korkusu gibi yalnızca bir tür durumla sınırlandırılabilir veya bir kişi, diğer insanların yanında olduğu zaman semptomlar yaşayabilir. Tedavi edilmezse sosyal fobinin ciddi sonuçları olabilir. Örneğin, insanların işe veya okula gitmesini engelleyebilir veya arkadaş edinmelerini engelleyebilir.

Genellikle sosyal anksiyete bozukluğunun yoğun stresine eşlik eden fiziksel semptomlar arasında kızarma sayılabilir., terleme, titreme, mide bulantısı ve konuşma güçlüğü. Bu görünür belirtiler onaylanmama korkusunu artırdığı için, kendileri de ek bir korku odağı haline gelebilir ve bir kısır döngü yaratabilir: Sosyal anksiyete bozukluğu olan insanlar bu semptomları deneyimleme konusunda endişelendikçe, onları geliştirme şansı da artar.

Sosyal anksiyete bozukluğu genellikle ailelerde görülür ve bunlara depresyon veya panik bozukluk veya obsesif kompulsif bozukluk gibi diğer anksiyete bozuklukları eşlik edebilir . Sosyal anksiyete bozukluğu olan bazı kişiler, alkol veya diğer uyuşturucularla kendi kendine ilaç alır ve bu da bağımlılığa yol açabilir .

ABD nüfusunun yaklaşık yüzde 7’sinin belirli bir 12 aylık süre içinde sosyal anksiyete bozukluğuna sahip olduğu tahmin edilmektedir. Sosyal anksiyete bozukluğu, kadınlarda erkeklere göre yaklaşık iki kat daha sık görülür, ancak erkeklerin daha yüksek bir oranı bu durum için yardım istemektedir. Hastalık tipik olarak çocuklukta veya erken ergenlik döneminde başlar ve nadiren 25 yaşından sonra gelişir.

Semptomlar

Sosyal anksiyete bozukluğunun teşhisi, yalnızca bir sosyal veya performans durumunun bu kaçınma, korku veya endişeli beklentisi günlük rutini, mesleki işlevselliği ve sosyal yaşamı engelliyorsa veya anksiyetenin bir sonucu olarak belirgin bir sıkıntı varsa konulur . DSM-5 sosyal anksiyete bozukluğu teşhisi için aşağıdaki kriterleri sağlamaktadır:

  • Kişi, başkaları tarafından olası incelemeye maruz kaldığı bir veya daha fazla sosyal veya performans durumundan korkar. Örnekler arasında yabancı insanlarla tanışmak, yemek yerken veya içerken gözlemlenmek veya bir konuşma veya performans yapmak sayılabilir.
  • Kişi, utanç verici veya olumsuz değerlendirilmeye neden olacak şekilde davranmaktan korkar .
  • Sosyal durumlara maruz kalmak neredeyse her zaman yoğun kaygıya neden olur.
  • Korkulan durumdan kaçınılır veya anksiyete ve sıkıntı ile tahammül edilir.
  • Korku ya da kaygı, sosyal durumun yarattığı gerçek tehditle orantısızdır.
  • Korku veya endişe kalıcıdır ve tipik olarak altı ay veya daha uzun sürer.
  • Kaçınma, endişeli beklenti veya sıkıntı, kişinin sosyal, akademik veya mesleki işleyişine önemli ölçüde müdahale eder.

Sosyal anksiyete bozukluğunun fiziksel semptomları şunları içerir:

  • Kızarma, terleme, titreme, hızlı kalp atış hızı veya “zihnin boşa gitmesi” hissi
  • Mide bulantısı veya mide rahatsızlığı
  • Sert bir vücut duruşu, zayıf göz teması veya çok sessiz konuşma

Ek olarak, tanı, endişe veya korkunun yalnızca kişi konuşurken veya toplum içinde performans sergilediğinde mevcut olup olmadığını belirleyebilir.

Nedenleri

Sosyal anksiyete bozukluğunun nedenlerini daha iyi anlamaya yönelik araştırmalar devam ederken, bazı araştırmalar beyinde amigdala adı verilen küçük bir yapıya işaret ediyor. Amigdala’nın beyinde korku tepkilerini kontrol eden merkezi bir bölge olduğuna inanılıyor.

Sosyal anksiyete bozukluğu kalıtsaldır. Aslında, birinci derece akrabaların sosyal anksiyete bozukluğu geliştirme şansı iki ila altı kat daha yüksektir. Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü (NIMH) tarafından desteklenen araştırma , farelerde öğrenilen korkuyu etkileyen bir genin yerini de belirledi . Bilim adamları, onaylanmamaya karşı artan duyarlılığın fizyolojik veya hormon temelli olabileceği fikrini araştırıyorlar. Diğer araştırmacılar , çevrenin sosyal fobinin gelişimi üzerindeki etkisini araştırıyorlar . Çocuklukta kötü muamele ve sıkıntı, sosyal anksiyete bozukluğu için risk faktörleridir.

Tedavi

Çoğu anksiyete bozukluğu, eğitimli bir akıl sağlığı uzmanı tarafından başarıyla tedavi edilebilir. Sosyal anksiyete bozukluğu genellikle iki tür tedavi ile etkili bir şekilde tedavi edilir: psikoterapi ve ilaçlar.

Terapi

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), şiddetli sosyal kaygının tedavisinde çok etkili bir psikoterapi şeklidir. BDT ve davranışçı terapinin temel amacı, anksiyete bozukluğunu sürdürmeye yardımcı olan inançları veya davranışları ortadan kaldırarak kaygıyı azaltmaktır. Örneğin, korkulan bir nesneden veya durumdan kaçınma, bir kişinin zararsız olduğunu öğrenmesini engeller.

Anksiyete için BDT’nin anahtar bir unsuru, insanların korktukları şeylerle yüzleştikleri maruziyettir. Maruz kalma süreci genellikle üç aşamadan oluşur. İlk olarak, bir kişi korkulan durumla tanıştırılır. İkinci adım, bir kişinin güven oluşturabilmesi için bu durumda onaylanmama riskini artırmaktır.reddedilme veya eleştirinin üstesinden gelebileceği. Üçüncü adım, bir kişiye onaylamama ile başa çıkma tekniklerini öğretmeyi içerir. Bu aşamada, insanlardan en kötü korkularını hayal etmeleri istenir ve bu korkuya ve algılanan onaylanmamaya yapıcı tepkiler geliştirmeleri için teşvik edilir.

Bu aşamalara genellikle anksiyete yönetimi eşlik edereğitim – örneğin, anksiyetelerini kontrol altına almak için insanlara derin nefes alma gibi teknikleri öğretmek. Bu dikkatlice ve bir terapistin desteğiyle yapılırsa, korkulan durumlarla ilişkili kaygıyı yatıştırmak mümkün olabilir. BDT veya davranış terapisine girerseniz, maruziyet yalnızca hazır olduğunuzda gerçekleştirilecektir; kademeli olarak ve sadece sizin izninizle yapılacaktır. Ne kadar başa çıkabileceğinizi ve hangi hızda ilerleyebileceğinizi belirlemek için terapistle birlikte çalışacaksınız.

BDT ve davranışçı terapinin, artan anksiyetenin geçici rahatsızlığı dışında hiçbir yan etkisi yoktur, ancak terapistin arzu edildiği gibi çalışması için tedavi teknikleri konusunda iyi eğitilmiş olması gerekir. Tedavi sırasında terapist, hastanın seanslar arasında üzerinde çalışması gereken belirli problemler olan ev ödevini muhtemelen verecektir. BDT veya davranışsal terapi genellikle yaklaşık 12 hafta sürer. Gruptaki kişilerin yeterince benzer sorunlara sahip olması koşuluyla, bir grup içinde yapılabilir. Grup, çiftler veya aile terapisi gibi destekleyici terapi, önemli diğerlerini hastalık hakkında eğitmek için yardımcı olabilir. Bazen sosyal kaygısı olan kişiler de sosyal beceri eğitiminden yararlanır.

İlaçlar

Psikoterapinin yanı sıra uygun ve etkili ilaçlar da tedavide rol oynayabilir.

Sosyal anksiyete bozukluğu tedavilerinin anında işe yaramadığını ve hiçbir planın tüm hastalar için iyi sonuç vermediğini anlamak önemlidir. Tedavi, her bireyin ihtiyaçlarına göre şekillendirilmelidir. Bir terapist ve hasta, hangi tedavi planının en etkili olacağını belirlemek ve tedavi planının doğru yolda olup olmadığını değerlendirmek için birlikte çalışmalıdır. Hastalar tedaviye farklı yanıt verdikleri için bazen plana ayarlamalar yapılması gerekir.

ETİKETLER: ,
YAZAR BİLGİSİ
Psk. Dan. Mert KAYA
Psk. Dan. Mert KAYA
İstanbul Üniversitesi - Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünden mezun olmuş, 2011 Yılına kadar Rehabilitasyon merkezlerinde çalışıp eğitim koordinatörlüğü ve idarecilik yapmıştır. 2011 Yılında Başakşehir Rehberlik araştırma merkezine atanmış burada 2 sene görev yapmıştır. Daha sonra Bir İlkokula tayin olmuş görevine devam etmektedir. Wisc-R, Stanford Binet, Leither, Metropolitan testi, Gelişim Testleri, Oyun Terapisi, Aile ve Çift Terapisi eğitimleri vardır, Görev yaptığı ilçede Yaratıcı Drama, Eğitimde Drama, Yaşam Becerileri, Öfke Yönetimi ve Özel eğitim hizmetleri konusunda öğretmenlere hizmet içi eğitimler vermektedir. Ek olarak özel eğitim küçük adımlar programı uygulayıcısıdır. Evli ve bir kız babasıdır.
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.