Varoluş – ExistenZ – Film İnceleme
HANGİSİ DAHA GERÇEK?
Filmin Adı: ExistenZ (Varoluş)
Vizyon tarihi: 24 Aralık 1999 (1s 36dk)
Yönetmen: David Cronenberg
Oyuncular: Jennifer Jason Leigh, Jude Law, Ian Holm
Tür: Bilimkurgu
Özet ve Detaylar:
Antenna Research, oldukça popüler bir oyun şirketidir. Şirket, çok büyük bir heyecanla beklenen yeni oyununu piyasaya sürmenin arifesindedir. Oyunun yaratıcısı olan Allegra Geller önderliğinde oyunu test etmek için toplantılar yapılmaktadır. Kendi yarattığı oyunun içerisindeki çılgınlıkları günden güne keşfeden Allegra, oyununun gerçek ile rüya arasındaki çizgiyi silikleştirdiğini fark eder. Oyunun piyasaya sürülmesiyle beraber, oyunu oynayacak herkes ve oyunun oynandığı dünya büyük bir serüvene atılmak üzeredir.Sinemanın ayrıksı yönetmenlerinden David Cronenberg’in 1999 yapımı filmi seyircisini gerçek ve varoluş kavramları üzerinden dikenli bir yolculuğa çıkarıyor.
David Cronenberg 19 yıl önce teknoloji ve insan arasındaki ilişkiyi incelemiş olmasına rağmen çarpıcı gözlemleri günümüz dünyasında hala canlılığını korumaktadır.
Peru’da bulunmuş 4. yüzyıla ait çömleklerde rastlanan efsane ile Existenz filminin çıkış noktası benzerlik göstermektedir. Efsaneye göre insan eliyle yapılmış her şey (çömlekler, tavalar, değirmenler…) ve bütün evcil hayvanlar insanlara karşı ayaklanacak ve bunun sonucu roller değişecektir. O zaman değirmenler kendilerini icat etmiş insanları öğütecek, çömlekler insanları kaynatacak, tavuklar insanları öldürüp tavalarda kızartacaktır… Efsanede kısaca dizginlenemez ve kontrol tanımaz bir teknoloji resmedilmektedir. Bu filmde de kişinin kendi üretimi olan bir oyunun nasıl gerçek yaşamı etkilediği ve dengelerin nasıl değiştiği anlatılmaktadır.
Yönetmen, Existenz filminde şunu anlatmaya çalışmaktadır; insan, teknolojinin kendi ürettiği bir şey olduğunu göz ardı ettiği müddetçe, teknolojinin onun dışında ve üstünde bir güç haline gelecek; bu durum da insanın hem fizik hem de moral çehresini değiştirecektir.
Film boyunca kişi hangisinin oyun hangisinin gerçek yaşam olduğuna karar verme noktasında tereddütler yaşamakta, her bir ayrı sahnede aynı soruya farklı cevaplar vererek kendi zihninde şizofrenik bir ortamın oluşmasına neden olmaktadır. Oyunun sürekli gerçekliğin düşmanı olduğundan dem vurulmakta, bir yandan da oyunda kişinin elinde tuttuğu gücün gerçek yaşantıdan daha da fazla olması oyunun daha çok tercih edilmesinin nedenlerini ortaya koymaktadır.
Yönetmenin oyun konsolu kablosunu göbek bağı kordonuna benzeterek günümüz dünyasında, oyunların tıpkı anne rahminde göbek kordonunun bebeği beslemesi gibi bu oyunları oynayan insanları beslediğini göstermiştir. İnsan ile teknoloji arasındaki bağdan daha çok beden ile teknoloji arasındaki bağın incelenmesi artık oyunların da kişiler için fizyolojik ihtiyaçlarla eş değer hale geldiğini vurgulamaktadır.
Kişinin tüm bilinciyle oyunu oynaması, oyunun gidişatını oyuncuların ruh hallerinin, düşüncelerinin ve bilinçaltlarının belirlemesi son derece çarpıcıdır. Oyun içerisinde kısa bir süre sonra oyuncuların gerçeklik duygusunun yok olması, oyun içerisinde oyuna bağlanabiliyor olmaları gibi durumlar kişinin gerçek yaşamda isteyip de bulamadığı bir durumdur. Belki de salt bu yüzden gerçek yaşama olabildiğinde yakın oyunlar daha popüler olmaktadır.
Sonuç olarak David Cronenberg “Existenz” adlı filminde bir oyun sisteminin nasıl tüm bir gerçekliğe kafa tutabileceğini ve oyuna dahil olan insanların nasıl gerçek yaşamdan kopabileceklerini tüm çıplaklığıyla işlemiştir.