Yeni Trend Stres Çarkı

Türkiye’ye yeni gelen bir bağımlılık daha, yeni bir oyuncak yoyo, hula hop çemberi, frizbi, misketler, tasolardan sonra artık yeni nesil slime, manyetik kum ve şimdi de ‘’finger hand spinner’’ yani  stres çarkı olarak bilinen bu oyuncakları ellerinden düşürmüyor.

Nedir Bu Stres Çarkı?

Bu çark plastik, tahta metal, rulman malzemeler kullanılarak yapılıyor elde döndürülerek çocuklar ve yetişkinler eğleniyor ve stres atıyor.

Yurt dışında 1 yıldır popüler olan bu çark Türkiye’de son 2 ayda dikkat çekmeye başladı.

Peki, Çocukları Bu Kadar Strese Sokan Şey Ne Olabilir?

Stres kişinin üzerinde hissettiği baskı ve gerginlik durumudur. Bu anlamda, günlük yaşamın bir parçası sayılabilir. Ortaokul öğrencileri olarak akademik beklentileri karşılamaya çalışırken, yeni ortama uyum sağlarken ya da yeni arkadaşlıklar kurarken stres yaşamaları oldukça normal.

Stres yaşamakta olduğunuzu size gösteren belirtiler dört grupta toplanabilir: duygusal, düşünsel, davranışsal ve bedensel. Bunlardan bir ya da birkaçını aynı anda yaşayabilirsiniz.

Duygusal Belirtiler:

• Endişe ya da sıkıntı hissetmeniz
• Korku duymanız ya da çabuk ürkmeniz
• Kendinizi değersiz, yetersiz, güvensiz ya da terkedilmiş hissetmeniz

Düşünsel Belirtiler:

• Özgüven eksikliği içinde olmanız
• Unutkanlık yaşamanız
• Karamsar düşünmeniz
• Gelecekle ilgili olumsuz kurgularınız

Davranışsal Belirtiler:

• Önceleri kolaylıkla verilebildiğiniz kararları almada zorluk çekmeniz
• Nedensiz yere ağlamanız
• Sonuçlarını düşünmeden hareket etmeniz

Bedensel Belirtiler:

• Ellerinizin ya da bedeninizin aşırı terlemesi
• Kalp atış ritminizin artışı
• Bedeninizin titremesi
• Uyku (aşırı az ya da fazla) sorunu yaşamanız
• İştahınızı kaybetmeniz ya da aşırı yemeniz

Öğrenciler için Stresli Olabilecek Yaşantılar

• Okul temelli stres faktörleri (akademik başarı, sınav kaygısı, öğretmen ilişkileri vb.)
• Kendileri hakkındaki negatif duygu ve düşünceler, düşük benlik algısı.
• Bedensel değişimler karşısında yaşadıkları, sosyal görünüm kaygısı
• Okul ya da çevredeki arkadaşlar ile yaşanan problemler, kıyaslamalar, rekabet
• Ebeveynler arasında yaşanan stres; kavgalar, ayrılık, ya da boşanma süreci
• Ailede hastalık ya da başka ciddi ailevi problemler
• Sevilen birinin kaybı, yas süreci
• Taşınma, okul değiştirme gibi yaşam değişimleri
• Gereğinden fazla sosyal ve kültürel aktivite içerisinde olma
• Ailenin veya ergenin kendisinin aşırı yüksek beklentileri olması

Stresle Nasıl Başedebilirsiniz?

Kişi stres anında var olan problemi çözmek yerine içinde bulunduğu durumu daha da felaketleştirme eğilimindedir. Ve zihninden en kötü senaryoları geçirerek daha çaresiz hissederler.

Bir olay sonrasında o olayı nasıl yorumlarsak eğer sonucunda yorumlama şeklimize göre bir duygu hissederiz. Genellikle yanlış yorumlamalarımız nedeniyle duygumuz mutsuzluk, kendimizi suçlama, hayal kırıklığı gibi kötü duygular olur. Bunlar otomatik olumsuz düşüncelerimizdir.

Herhangi bir olay hakkında geçmişe bakıp genellemeler yapmak, karşımızdaki kişinin ne hissettiğini ve ne düşündüğünü bilmeden kendi iç konuşmalarımızla kendimizi yanlış düşüncelere yönlendirmek, kendimizi suçlamak olay sonucunda ki duygumuzu etkileyecektir.

Birçok stres türü değiştirilebilir, yok edilebilir ya da azaltılabilir.

Stres düzeyinizi azaltmak için şunları yapabilirsiniz:

• Olumlu yanlarınızı fark edin, iyi yönlerinize ve başarılarınıza odaklanmak önemlidir, “Bu durumla başa çıkabilirim”, “Elimden gelenin en iyisini yapacağım” gibi.
• Şimdi ve Burada Olun, anı yaşamanın önemli olduğunu unutmayın. Geçmişi ya da geleceği düşünmek içinde bulunduğunuz anı yaşamanızı ve zevk almanızı engeller.
• Belirsizlikleri azaltın, belirsizlikler stres yaratan durumlardır, yaşamınızdaki belirsizlikleri azaltmak için onlarla ilgili bilgi toplayın.

• Gerçekçi hedefler koyun, başarınızı kendi kişisel gelişiminiz içinde ele alın, haksız ve gereksiz rekabetten sakının.
• Hobi edinin, rahatlayın ve eğlenin, yalnızca size ait olan bir zaman yaratın.
• Paylaşın, arkadaşlarınızla ya da güvendiğiniz birisiyle kaygı ve sorunlarınızı paylaşın.
• Sosyalleşin, kendinizin dışına odaklaşacağınız uğraşılar edinin, sosyal katkı da bulunun. Sosyal projelerde gönüllü çalışmalara katılın.
• Zamanı iyi kullanın, bunun için önceliklerinizi ve hedeflerinizi belirleyin, hangi işin önce yapılması gerekir, hangi işler bekleyebilir, plan yapın.
• Düzenli ders çalışın, çalışırken kısa zaman bloklarından başlayıp aşamalı olarak bu zamanı uzatın. Sık ama kısa aralar verin.
• Yardım alın, başa çıkmak güçleşince, sınırlarınıza yüklenmek yerine çevreden ve bir uzmandan yardım isteyin.

Sara AKCA
Psikolojik Danışman
saraakca@hotmail.com